Selenium là gì?

Trong kỷ nguyên số hóa, việc đảm bảo chất lượng phần mềm trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Các công cụ kiểm thử tự động như Selenium đã trở thành "vũ khí" không thể thiếu của đội ngũ QA (Quality Assurance) và những nhà phát triển phần mềm.

Định nghĩa Selenium

Selenium là gì? Selenium là bộ công cụ mã nguồn mở hàng đầu dùng để tự động hóa việc kiểm thử web. Khác với các công cụ kiểm thử thông thường, Selenium cho phép lập trình viên tạo các kịch bản kiểm thử để mô phỏng hành vi của người dùng trên các trình duyệt web. Điểm nổi bật của Selenium là khả năng hỗ trợ đa dạng ngôn ngữ lập trình như Java, Python, C#, Ruby, JavaScript và nhiều ngôn ngữ khác, mang đến sự linh hoạt tối đa cho người sử dụng.

Lịch sử và nguồn gốc phát triển

Selenium được phát triển đầu tiên bởi Jason Huggins vào năm 2004 khi ông đang làm việc tại ThoughtWorks. Ban đầu, Huggins tạo ra một thư viện JavaScript có tên "JavaScriptTestRunner" để tự động hóa việc kiểm thử ứng dụng web nội bộ. Sau đó, ông đã phát triển công cụ này thành một dự án mã nguồn mở và đặt tên là Selenium.

Tên gọi Selenium xuất phát từ một câu đùa nội bộ của Huggins. Khi đó, một đối thủ cạnh tranh của công cụ này là Mercury Interactive (sau này được HP mua lại), và selenium là chất giải độc cho thủy ngân (mercury). Selenium ra đời nhằm giải quyết vấn đề nan giải của các tester: làm thế nào để kiểm thử web một cách hiệu quả, tiết kiệm thời gian và chi phí mà vẫn đảm bảo độ chính xác cao.

Selenium là bộ công cụ mã nguồn mở hàng đầu dùng để tự động hóa việc kiểm thử web

Tại sao nên sử dụng Selenium?

Trong thế giới kiểm thử phần mềm, có nhiều công cụ tự động hóa khác nhau, vậy tại sao Selenium lại trở thành lựa chọn hàng đầu của nhiều chuyên gia?

Ưu điểm nổi bật của Selenium

Selenium chiếm lĩnh thị trường kiểm thử tự động web nhờ những ưu điểm vượt trội:

• Miễn phí và mã nguồn mở: Không giống các công cụ thương mại đắt tiền, Selenium hoàn toàn miễn phí và mã nguồn mở, giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí đáng kể.
• Hỗ trợ đa ngôn ngữ lập trình: Selenium cho phép viết script bằng nhiều ngôn ngữ phổ biến như Java, Python, C#, Ruby, JavaScript, PHP, Perl, giúp các lập trình viên dễ dàng áp dụng mà không cần học ngôn ngữ mới.
• Tương thích với nhiều trình duyệt: Selenium hoạt động tốt trên hầu hết các trình duyệt phổ biến như Chrome, Firefox, Safari, Edge, Opera, cung cấp khả năng kiểm thử đa nền tảng.
• Tích hợp liền mạch với các công cụ CI/CD: Selenium dễ dàng kết hợp với các công cụ tích hợp liên tục như Jenkins, Travis CI, CircleCI, giúp tự động hóa toàn bộ quy trình kiểm thử.
• Cộng đồng hỗ trợ mạnh mẽ: Với hàng triệu người dùng trên toàn cầu, Selenium có một cộng đồng lớn mạnh, sẵn sàng hỗ trợ giải quyết các vấn đề phát sinh.

Những hạn chế cần lưu ý

Bên cạnh những ưu điểm, Selenium cũng có một số hạn chế mà người dùng cần lưu ý:

• Không hỗ trợ kiểm thử ứng dụng desktop: Selenium chỉ dành riêng cho kiểm thử web, không thể sử dụng để kiểm thử ứng dụng desktop.
• Giao diện không thân thiện với người dùng: So với các công cụ thương mại như UFT, TestComplete, Selenium có giao diện kém thân thiện hơn, đòi hỏi thời gian làm quen.
• Yêu cầu kiến thức kỹ thuật: Để sử dụng hiệu quả Selenium, người dùng cần có kiến thức lập trình nhất định, không phù hợp với những người không có nền tảng kỹ thuật.
• Thiếu tính năng báo cáo tích hợp: Selenium không có tính năng báo cáo đầy đủ, đòi hỏi phải kết hợp với các thư viện bổ sung như TestNG, JUnit.

Bạn đọc tham khảo thêm: 

Slack là gì? 10+ tính năng giúp team X2 hiệu suất

Monitor là gì? Bí quyết chọn màn hình chuẩn "xịn" cho mọi nhu cầu

Các thành phần chính trong bộ công cụ Selenium

Selenium không đơn thuần là một công cụ đơn lẻ mà là một bộ công cụ toàn diện, bao gồm nhiều thành phần khác nhau phục vụ các mục đích kiểm thử khác nhau.

Mỗi thành phần này đều có vai trò riêng biệt trong quy trình kiểm thử tự động. Trong đó, Selenium WebDriver là thành phần được sử dụng rộng rãi nhất hiện nay, cho phép lập trình viên tạo các kịch bản kiểm thử chuyên nghiệp bằng các ngôn ngữ lập trình khác nhau.

Selenium không đơn thuần là một công cụ đơn lẻ mà là một bộ công cụ toàn diện, bao gồm nhiều thành phần khác nhau 

Selenium hoạt động như thế nào?

Để hiểu rõ hơn về cách Selenium vận hành trong thực tế, hãy cùng tìm hiểu mô hình hoạt động cơ bản và quy trình viết script test.

Mô hình hoạt động cơ bản

Selenium WebDriver hoạt động theo mô hình client-server. Khi chạy một script test, WebDriver sẽ:

1. Nhận lệnh từ script test (client)
2. Chuyển đổi lệnh thành HTTP request thông qua JSON Wire Protocol
3. Gửi request đến trình điều khiển browser-specific (như ChromeDriver, GeckoDriver)
4. Trình điều khiển thực thi lệnh trên trình duyệt thực
5. Gửi kết quả trở lại theo cùng một đường dẫn

WebDriver đóng vai trò là cầu nối giữa script test và trình duyệt, cho phép tương tác với trình duyệt giống như cách người dùng thực hiện. Đây là lý do tại sao Selenium có thể mô phỏng chính xác các hành vi của người dùng như click, nhập liệu, cuộn trang, v.v.

Các bước viết script test với Selenium

Quy trình viết một script test cơ bản với Selenium thường bao gồm các bước sau:

• Khởi tạo WebDriver: Đầu tiên, cần khởi tạo đối tượng WebDriver tương ứng với trình duyệt muốn test (Chrome, Firefox...).
• Điều hướng đến trang web: Sử dụng phương thức get() hoặc navigate().to() để mở trang web cần kiểm thử.
• Tìm kiếm phần tử: Sử dụng các phương thức như findElement() kết hợp với các bộ chọn (selector) như ID, CSS, XPath để xác định phần tử trên trang.
• Tương tác với phần tử: Thực hiện các hành động như click, nhập liệu, chọn dropdown thông qua các phương thức như click(), sendKeys(), select().
• Xác minh kết quả: Sử dụng các assertion để kiểm tra xem kết quả thực tế có khớp với kết quả mong đợi không.
• Đóng trình duyệt: Sau khi hoàn thành kiểm thử, đóng trình duyệt bằng phương thức close() hoặc quit().

Quy trình viết một script test cơ bản với Selenium

Ứng dụng thực tế của Selenium trong kiểm thử phần mềm

Selenium không chỉ là công cụ kiểm thử đơn thuần mà còn là giải pháp toàn diện cho nhiều loại hình kiểm thử web khác nhau.

Kiểm thử hồi quy (Regression Testing)

Kiểm thử hồi quy là quá trình kiểm tra xem các tính năng đã tồn tại có hoạt động đúng sau khi có thay đổi, cập nhật trong mã nguồn không. Selenium đặc biệt hiệu quả trong kiểm thử hồi quy nhờ khả năng tự động hóa cao.

Ví dụ, sau khi thêm tính năng đăng ký mới cho website, các tester có thể chạy lại toàn bộ test case cũ qua Selenium để đảm bảo các chức năng đăng nhập, mua hàng, thanh toán vẫn hoạt động bình thường. Điều này giúp phát hiện sớm các lỗi side effect, tiết kiệm thời gian và chi phí sửa lỗi.

Tự động hoá kiểm thử giao diện người dùng (UI Testing)

Selenium là công cụ lý tưởng để kiểm thử giao diện người dùng (UI), đảm bảo rằng các phần tử trên trang web hiển thị đúng và tương tác được như mong đợi.

Với Selenium, các tester có thể tự động hóa việc kiểm tra:

• Các button có hoạt động không
• Form nhập liệu có validate đúng không
• Dropdown menu có hiển thị các lựa chọn chính xác không
• Popup, modal có xuất hiện và ẩn đúng không

Kiểm thử trên nhiều trình duyệt (Cross-browser Testing)

Một trong những thách thức lớn của phát triển web là đảm bảo website hoạt động nhất quán trên nhiều trình duyệt khác nhau. Selenium Grid cho phép chạy test song song trên nhiều trình duyệt và hệ điều hành khác nhau.

Ví dụ, một công ty thương mại điện tử có thể sử dụng Selenium Grid để kiểm tra quy trình thanh toán trên Chrome, Firefox, Safari, Edge cùng lúc, đảm bảo trải nghiệm người dùng đồng nhất bất kể họ sử dụng trình duyệt nào.

Gợi ý tài nguyên học Selenium cho người mới bắt đầu

Để làm chủ Selenium, bạn cần có lộ trình học tập phù hợp. Dưới đây là một số nguồn tài nguyên giá trị:

• Trang chủ chính thức Selenium: selenium.dev - Nơi cung cấp tài liệu đầy đủ nhất và cập nhật nhất về Selenium.
• Khoá học trực tuyến: Các khóa học trên Udemy, Coursera, Pluralsight giúp bạn học có hệ thống từ cơ bản đến nâng cao.
• Blog và tutorial chuyên sâu: Guru99, ToolsQA, BrowserStack cung cấp nhiều bài viết hướng dẫn chi tiết với ví dụ thực tế.
• Cộng đồng thảo luận: StackOverflow, Reddit r/selenium, GitHub là nơi bạn có thể đặt câu hỏi và học hỏi từ những người có kinh nghiệm.
• Sách chuyên ngành: "Selenium WebDriver Practical Guide", "Mastering Selenium WebDriver" là những cuốn sách đáng đọc để hiểu sâu về Selenium.

Kết luận

Như vậy bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ Selenium là gì? Dù bạn là tester chuyên nghiệp hay developer muốn nâng cao kỹ năng, Selenium đều là công cụ đáng để đầu tư thời gian học hỏi. Devwork hy vọng bài viết này giúp bạn hiểu rõ hơn về Selenium và áp dụng thành công vào dự án của mình.