Tại sao CPU lại sinh nhiệt?

Khi bạn sử dụng máy tính, dù là mở một phần mềm văn phòng như Word, lướt Facebook, hay chơi một tựa game nặng như Genshin Impact hay Call of Duty, CPU (bộ xử lý trung tâm) chính là “bộ não” xử lý tất cả các thông tin đó. Mỗi hành động bạn thực hiện  từ việc gõ phím, di chuột, mở tab mới cho đến việc xử lý đồ họa phức tạp đều khiến CPU phải hoạt động liên tục.

Tại sao CPU lại sinh nhiệt?

Trong quá trình đó, các transistor siêu nhỏ bên trong CPU (có thể lên tới hàng tỷ chiếc) sẽ liên tục bật và tắt để truyền tải và xử lý dữ liệu. Mỗi lần bật tắt như vậy, dòng điện sẽ đi qua, gặp điện trở và sinh ra nhiệt năng. Đây là nguyên nhân chính khiến CPU trở nên nóng lên trong quá trình sử dụng.

Có nên kiểm tra  nhiệt độ CPU định kỳ 

Tưởng tượng CPU là trái tim của máy tính. Khi trái tim này "làm việc quá sức", nó sẽ nóng lên. Nếu không được làm mát đúng cách, nhiệt độ sẽ tăng cao, dẫn đến:

• Giảm hiệu suất: Máy tính chạy chậm, giật lag, đặc biệt khi chơi game hoặc làm việc với các ứng dụng nặng.
• Tự động tắt máy: Để bảo vệ CPU khỏi bị "cháy", máy tính sẽ tự động tắt khi nhiệt độ vượt quá ngưỡng cho phép.
• Hư hỏng phần cứng: Nhiệt độ cao kéo dài có thể gây ra các hư hỏng vĩnh viễn cho CPU và các linh kiện khác như bo mạch chủ, card đồ họa.
• Tuổi thọ giảm: CPU hoạt động trong môi trường nhiệt độ cao sẽ nhanh chóng bị lão hóa, giảm tuổi thọ.

Vậy nên, việc kiểm tra nhiệt độ CPU định kỳ là một việc làm cần thiết để đảm bảo "sức khỏe" cho chiếc máy tính của bạn, dù bạn là người nội trợ dùng máy để xem phim, sinh viên làm bài tập, dân văn phòng soạn thảo văn bản, hay doanh nghiệp sử dụng máy tính để vận hành công việc.

Nhiệt độ CPU bao nhiêu là ổn?

Không phải cứ nóng là xấu, quan trọng là "nóng đến mức nào". Dưới đây là bảng tham khảo nhiệt độ CPU lý tưởng, bạn có thể dựa vào đó để đánh giá tình trạng máy tính của mình:

Nhiệt độ CPU bao nhiêu là ổn?

Lưu ý: Đây chỉ là bảng tham khảo chung. Nhiệt độ CPU tối đa có thể khác nhau tùy thuộc vào loại CPU, hệ thống tản nhiệt và môi trường xung quanh.

Bạn đọc tham khảo thêm: 

Hướng Dẫn Chi Tiết Cách Đổi Hình Nền Máy Tính

5 phần mềm xóa file cứng đầu tốt nhất và những lưu ý khi xóa

Cách kiểm tra Nhiệt độ CPU

Có rất nhiều cách kiểm tra nhiệt độ CPU, từ đơn giản đến phức tạp. Dưới đây là những cách phổ biến và dễ thực hiện nhất, phù hợp với mọi trình độ sử dụng máy tính:

Cách kiểm tra Nhiệt độ CPU

Kiểm tra bằng BIOS/UEFI

BIOS/UEFI là một giao diện phần mềm được tích hợp sẵn trong bo mạch chủ. Bạn có thể truy cập BIOS/UEFI khi khởi động máy tính để xem thông tin phần cứng, bao gồm cả nhiệt độ CPU.

Cách thực hiện:

Bước 1: Khởi động lại máy tính.

Bước 2: Khi máy tính vừa khởi động, nhấn liên tục một trong các phím sau: Delete, F2, F12, Esc (tùy thuộc vào nhà sản xuất bo mạch chủ).

Bước 3: Trong giao diện BIOS/UEFI, tìm đến mục "Hardware Monitor", "PC Health Status" hoặc tương tự.

Bước 4: Tìm thông tin về nhiệt độ CPU.

Phương pháp này không yêu cầu bạn phải cài đặt bất kỳ phần mềm nào từ bên ngoài. Vì BIOS/UEFI là giao diện được tích hợp sẵn trong bo mạch chủ, nên bạn có thể sử dụng ở bất kỳ máy tính nào. Ngoài ra, nhiệt độ được hiển thị trong BIOS là dữ liệu trực tiếp từ cảm biến phần cứng, nên khá chính xác. Đây là cách làm cơ bản nhưng hiệu quả, đặc biệt trong những tình huống bạn không thể vào được hệ điều hành.

Tuy nhiên, cách này chỉ có thể áp dụng khi bạn khởi động lại máy và truy cập vào BIOS. Điều này gây bất tiện nếu bạn đang làm việc và muốn kiểm tra nhanh. Ngoài ra, BIOS chỉ hiển thị nhiệt độ CPU trong trạng thái không tải (idle), nên không phản ánh được chính xác tình trạng nhiệt khi CPU đang hoạt động mạnh, chẳng hạn khi chơi game hoặc render video

Sử dụng Task Manager 

Task Manager là một công cụ quản lý hệ thống được tích hợp sẵn trong Windows. Bạn có thể sử dụng Task Manager để theo dõi hiệu suất CPU, bao gồm cả nhiệt độ (từ Windows 10 trở lên).

Sử dụng Task Manager 

Cách thực hiện:

Bước 1: Nhấn tổ hợp phím Ctrl + Shift + Esc để mở Task Manager.

Bước 2: Chọn tab "Performance".

Bước 3: Chọn "CPU".

Bước 4: Tìm thông tin về nhiệt độ CPU (nếu có).

Task Manager là công cụ được tích hợp sẵn trong Windows, vì vậy bạn có thể mở nhanh chỉ bằng tổ hợp phím mà không cần cài đặt gì thêm. Đây là cách kiểm tra đơn giản và trực quan, phù hợp với người dùng phổ thông. Ngoài nhiệt độ, bạn còn có thể xem được hiệu suất tổng thể của CPU, dung lượng bộ nhớ đang sử dụng, tốc độ xung nhịp, và các thông tin khác trong thời gian thực.

Tuy nhiên, không phải máy tính nào cũng hiển thị được nhiệt độ CPU trong Task Manager. Tính năng này chỉ xuất hiện ở một số phiên bản Windows mới và tùy thuộc vào loại CPU mà bạn đang sử dụng. Ngoài ra, Task Manager không hiển thị chi tiết nhiệt độ từng nhân (core), cũng không có biểu đồ hoặc theo dõi nhiệt độ theo thời gian – điều rất quan trọng nếu bạn muốn theo dõi CPU khi chạy các tác vụ nặng trong thời gian dài.

Phần Mềm Kiểm Tra Nhiệt Độ CPU

Có rất nhiều phần mềm kiểm tra nhiệt độ CPU miễn phí và trả phí. Các phần mềm này thường cung cấp thông tin chi tiết về nhiệt độ CPU, tốc độ quạt tản nhiệt và các thông số khác.

Dưới đây là một số phần mềm kiểm tra nhiệt độ CPU phổ biến:

• HWMonitor: Miễn phí, dễ sử dụng, hiển thị đầy đủ thông tin.
• Core Temp: Miễn phí, nhỏ gọn, hiển thị nhiệt độ của từng nhân CPU.
• NZXT CAM: Miễn phí, giao diện đẹp, tích hợp nhiều tính năng.
• AIDA64 Extreme: Trả phí, cung cấp thông tin chi tiết về phần cứng, có chức năng kiểm tra độ ổn định của hệ thống.

Cách thực hiện:

Bước 1: Tải và cài đặt một trong các phần mềm kiểm tra nhiệt độ CPU trên.

Bước  2: Mở phần mềm và theo dõi nhiệt độ CPU khi máy tính ở trạng thái idle và khi tải nặng (chơi game, làm việc với các ứng dụng nặng).

Sử dụng phần mềm chuyên dụng như HWMonitor, Core Temp, NZXT CAM hay AIDA64 sẽ giúp bạn có được thông tin cực kỳ chi tiết về tình trạng phần cứng. Bạn có thể theo dõi được nhiệt độ từng nhân CPU, tốc độ quạt tản nhiệt, điện áp, và nhiều thông số hệ thống khác. Nhiều phần mềm còn hiển thị dữ liệu theo biểu đồ thời gian thực, giúp bạn dễ dàng phát hiện những lúc nhiệt độ tăng đột biến. Một số phần mềm còn tích hợp tính năng cảnh báo khi nhiệt độ vượt ngưỡng, hỗ trợ bạn kiểm soát hệ thống tốt hơn.

Điểm hạn chế của phương pháp này là bạn phải tải và cài đặt thêm phần mềm từ bên ngoài. Với người không rành công nghệ, điều này có thể gây khó khăn. Một số phần mềm như AIDA64 còn giới hạn tính năng nếu không nâng cấp lên bản trả phí. Ngoài ra, dù phần mềm thường nhẹ, nhưng nếu bạn để chạy ngầm lâu dài cũng sẽ chiếm một phần tài nguyên CPU hoặc RAM nhất định, ảnh hưởng nhẹ đến hiệu suất tổng thể.

Những việc cần làm khi nhiệt độ CPU bị nóng 

Khi phát hiện nhiệt độ CPU tăng cao bất thường, bạn không nên hoảng hốt. Hãy bình tĩnh kiểm tra các nguyên nhân và áp dụng ngay những biện pháp đơn giản dưới đây để giúp hạ nhiệt và bảo vệ máy tính của bạn.

• Kiểm tra hệ thống tản nhiệt: Đảm bảo quạt tản nhiệt CPU hoạt động bình thường, không bị bụi bẩn bám vào.
• Vệ sinh máy tính: Bụi bẩn là kẻ thù của hệ thống tản nhiệt. Hãy vệ sinh máy tính định kỳ để đảm bảo luồng gió lưu thông tốt.
• Bôi keo tản nhiệt mới: Keo tản nhiệt sau một thời gian sử dụng sẽ bị khô, làm giảm khả năng truyền nhiệt. Hãy thay keo tản nhiệt mới cho CPU.
• Nâng cấp hệ thống tản nhiệt: Nếu hệ thống tản nhiệt hiện tại không đủ mạnh để làm mát CPU, hãy nâng cấp lên tản nhiệt khí hoặc tản nhiệt nước.
• Đóng các ứng dụng không cần thiết: Các ứng dụng chạy ngầm có thể làm tăng tải cho CPU, dẫn đến nhiệt độ tăng cao.
• Kiểm tra và cập nhật driver: Driver cũ hoặc lỗi thời có thể gây ra các vấn đề về hiệu suất, dẫn đến nhiệt độ CPU tăng cao.

Những lưu ý để giúp cho  CPU luôn hoạt động ổn định

Để CPU hoạt động mượt mà, bền bỉ và tránh tình trạng quá nhiệt gây hỏng hóc, bạn nên chủ động thực hiện các biện pháp bảo dưỡng định kỳ và sử dụng máy đúng cách. Việc chăm sóc CPU không chỉ giúp kéo dài tuổi thọ linh kiện mà còn đảm bảo hiệu suất ổn định khi xử lý các tác vụ nặng. Dưới đây là những lưu ý quan trọng bạn nên ghi nhớ.

• Vệ sinh máy tính định kỳ: Ít nhất 3 tháng một lần, hãy vệ sinh máy tính để loại bỏ bụi bẩn.
• Sử dụng keo tản nhiệt chất lượng: Chọn loại keo tản nhiệt tốt để đảm bảo khả năng truyền nhiệt tối ưu.
• Đảm bảo luồng gió lưu thông tốt: Sắp xếp các linh kiện trong thùng máy sao cho luồng gió lưu thông dễ dàng.
• Không ép xung CPU quá mức: Ép xung có thể làm tăng hiệu suất, nhưng cũng làm tăng nhiệt độ CPU.
• Theo dõi nhiệt độ CPU thường xuyên: Sử dụng các phần mềm kiểm tra nhiệt độ CPU để theo dõi nhiệt độ CPU và phát hiện sớm các vấn đề.

Việc kiểm tra nhiệt độ CPU không hề khó khăn như bạn nghĩ. Chỉ cần một chút kiến thức và sự quan tâm, bạn có thể dễ dàng "bắt bệnh" và "chữa trị" cho chiếc máy tính của mình. Hãy nhớ rằng, đầu tư cho "sức khỏe" CPU là đầu tư cho tương lai. Một chiếc CPU hoạt động ổn định sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian, tiền bạc và tránh được những phiền toái không đáng có.