REST API là gì? 

Để hiểu một cách đơn giản, hãy tưởng tượng REST API như một người bồi bàn trong nhà hàng. Bạn (ứng dụng của bạn) muốn đặt món (yêu cầu dữ liệu) từ nhà bếp (máy chủ). Bạn đưa yêu cầu cho người bồi bàn (REST API), người này sẽ chuyển yêu cầu đến nhà bếp, nhận món ăn và mang đến cho bạn.

REST API là gì? 

Cụ thể hơn, REST API (Representational State Transfer Application Programming Interface) là một tập hợp các quy tắc và tiêu chuẩn cho phép các ứng dụng khác nhau giao tiếp và trao đổi dữ liệu với nhau qua mạng internet. Nó sử dụng giao thức HTTP (Hypertext Transfer Protocol) – giao thức quen thuộc mà chúng ta dùng để duyệt web – để gửi và nhận dữ liệu.

RESTful API là gì?

Chắc hẳn bạn cũng đã từng nghe đến "RESTful API". Vậy "RESTful API là gì?". RESTful API là một API được thiết kế tuân thủ theo các nguyên tắc và ràng buộc của kiến trúc REST. Nói cách khác, RESTful API là một "phiên bản" hoàn chỉnh và chuẩn mực của REST API.

Vậy "RESTful API la gi?" Tương tự như "REST API la gi?", đây chỉ là cách viết không dấu của "RESTful API".

Các nguyên tắc chính của RESTful API bao gồm:

• Client-Server: Ứng dụng client (ví dụ: ứng dụng trên điện thoại của bạn) và máy chủ (nơi lưu trữ dữ liệu) hoạt động độc lập với nhau.
• Stateless: Mỗi yêu cầu từ client đến server phải chứa đầy đủ thông tin cần thiết để server hiểu và xử lý, không dựa vào bất kỳ thông tin nào từ các yêu cầu trước đó. Điều này giúp server dễ dàng mở rộng và xử lý nhiều yêu cầu đồng thời.
• Cacheable: Dữ liệu trả về từ server có thể được lưu trữ (cache) ở phía client hoặc các proxy trung gian, giúp giảm tải cho server và cải thiện hiệu suất ứng dụng.
• Layered System: Kiến trúc có thể bao gồm nhiều lớp trung gian (ví dụ: proxy, load balancer) mà client không cần biết đến.
• Code on Demand (tùy chọn): Server có thể trả về mã (ví dụ: JavaScript) để client thực thi.
• Uniform Interface: Đây là nguyên tắc quan trọng nhất, quy định cách các tài nguyên (resources) được xác định và thao tác thông qua các phương thức HTTP chuẩn (GET, POST, PUT, DELETE).

Việc tuân thủ các nguyên tắc này giúp RESTful API trở nên linh hoạt, dễ mở rộng và bảo trì hơn so với các loại API khác.

Tại sao REST API lại quan trọng?

REST API đóng vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ phát triển ứng dụng di động đến tích hợp hệ thống doanh nghiệp. Dưới đây là một số lý do chính:

Tại sao REST API lại quan trọng?

• Khả năng tương tác: REST API cho phép các ứng dụng khác nhau, được viết bằng các ngôn ngữ lập trình khác nhau và chạy trên các nền tảng khác nhau, giao tiếp và chia sẻ dữ liệu với nhau một cách dễ dàng.
• Tính linh hoạt: REST API có thể được sử dụng để xây dựng nhiều loại ứng dụng khác nhau, từ ứng dụng web đơn giản đến các hệ thống phức tạp.
• Khả năng mở rộng: REST API được thiết kế để dễ dàng mở rộng và đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của người dùng.
• Dễ sử dụng: REST API sử dụng giao thức HTTP quen thuộc, giúp các nhà phát triển dễ dàng tìm hiểu và sử dụng.

Bạn đọc tham khảo thêm: 

Transition là gì? 3 giai đoạn trong 1 quy trình Transition

SQL Injection là gì? Cách phòng tránh lỗi SQL Injection cho website

Nguyên lý hoạt động của nền tảng Rest API

REST thường dựa vào các giao thức HTTP để hoạt động, và các hoạt động cơ bản được thực hiện thông qua các phương thức HTTP riêng biệt, cụ thể:

Nguyên lý hoạt động của nền tảng Rest API

• GET: Dùng để truy vấn, nhận dữ liệu từ một resource cụ thể hoặc danh sách các resource từ server.
• POST: Sử dụng để tạo mới một resource trên server. Client gửi dữ liệu mới cùng yêu cầu tạo resource đến server qua phương thức này.
• PUT: Thường được sử dụng để cập nhật thông tin của một resource đã tồn tại trên server. Client gửi dữ liệu cập nhật kèm theo yêu cầu update resource đến server.
• DELETE: Dùng để xóa một resource cụ thể khỏi server. Client gửi yêu cầu xóa resource đến server thông qua phương thức này.

Các phương thức này thường được sắp xếp theo thứ tự của CRUD (Create, Read, Update, Delete), phản ánh các hoạt động cơ bản của việc quản lý dữ liệu trong hệ thống.

Các bước triển khai Rest API hiệu quả

Triển khai một Rest API hiệu quả đòi hỏi phải có sự cân nhắc và kế hoạch cụ thể:

Các bước triển khai Rest API hiệu quả

• Xác định các tài nguyên (resource) của API: Đầu tiên, bạn cần xác định các tài nguyên mà API của bạn sẽ cung cấp, các thực thể như sản phẩm, đơn hàng, người dùng hay những hoạt động mà người dùng có thể thực hiện trên chúng.
• Thiết kế URL: Xây dựng các URL để tương thích với các tài nguyên đã xác định, dễ dàng truy cập các tài nguyên trong API của bạn.
• Sử dụng các phương thức HTTP: Áp dụng các phương thức HTTP như GET, POST, PUT và DELETE để thực hiện các hoạt động trên tài nguyên. Mỗi phương thức sẽ thực hiện một hành động cụ thể trên tài nguyên, ví dụ như lấy dữ liệu, tạo mới, cập nhật hoặc xóa dữ liệu.
• Định dạng dữ liệu: Quyết định định dạng dữ liệu mà API của bạn sẽ sử dụng để trao đổi thông tin với client. JSON và XML là hai định dạng phổ biến được sử dụng trong RESTful API.
• Quản lý lỗi: Cung cấp mã lỗi, thông điệp lỗi rõ ràng để giúp client xử lý các trường hợp lỗi hiệu quả.
• Bảo mật API: Đảm bảo API của bạn được bảo mật bằng cách sử dụng các biện pháp như xác thực quyền, chắc chắn rằng chỉ có người dùng được ủy quyền mới có thể truy cập vào các tài nguyên quan trọng.
• Tài liệu hóa API: Tài liệu hóa API cẩn thận, hỗ trợ người dùng hiểu rõ cách sử dụng API, bao gồm các thông tin về các tài nguyên, phương thức hỗ trợ, cách sử dụng và các ví dụ minh họa.
• Kiểm tra và thử nghiệm: Sau khi triển khai, bạn nên thực hiện kiểm tra và thử nghiệm API để đảm bảo rằng nó hoạt động đúng như mong đợi, đáp ứng được nhu cầu của người dùng.

Ưu điểm và nhược điểm của REST API

Ưu Điểm:

• Đơn giản và dễ hiểu: So với các kiến trúc API khác, REST API tương đối đơn giản và dễ hiểu, giúp các nhà phát triển nhanh chóng làm quen và sử dụng.
• Linh hoạt và khả năng mở rộng cao: REST API cho phép các ứng dụng khác nhau giao tiếp với nhau một cách linh hoạt, đồng thời dễ dàng mở rộng để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng.
• Hiệu suất tốt: Nhờ khả năng cache dữ liệu, REST API có thể cải thiện hiệu suất ứng dụng và giảm tải cho server.
• Được hỗ trợ rộng rãi: REST API được hỗ trợ bởi nhiều ngôn ngữ lập trình, framework và công cụ khác nhau, giúp các nhà phát triển dễ dàng tìm kiếm tài liệu và hỗ trợ.

Nhược Điểm:

• Khả năng bảo mật: Mặc dù REST API có thể được bảo mật bằng các phương pháp khác nhau, nhưng nó vẫn có thể dễ bị tấn công hơn so với các kiến trúc API khác.
• Over-fetching và Under-fetching: Client có thể nhận được nhiều dữ liệu hơn (over-fetching) hoặc ít dữ liệu hơn (under-fetching) so với những gì thực sự cần thiết, gây lãng phí băng thông và tài nguyên.
• Khó khăn trong việc quản lý phiên (session): Do tính chất stateless, việc quản lý phiên trong REST API có thể trở nên phức tạp hơn.

So sánh REST API với các kiến trúc API Khác

Ngoài REST API, còn có nhiều kiến trúc API khác như SOAP (Simple Object Access Protocol) và GraphQL. Mỗi kiến trúc đều có ưu và nhược điểm riêng.

• SOAP: SOAP là một giao thức phức tạp hơn REST, sử dụng XML để trao đổi dữ liệu và yêu cầu nhiều tài nguyên hơn. SOAP thường được sử dụng trong các hệ thống doanh nghiệp lớn, nơi tính bảo mật và độ tin cậy được ưu tiên hàng đầu.
• GraphQL: GraphQL là một ngôn ngữ truy vấn dữ liệu cho API, cho phép client chỉ định chính xác những dữ liệu mà họ cần. GraphQL giúp giải quyết vấn đề over-fetching và under-fetching của REST API, nhưng lại đòi hỏi kiến thức chuyên sâu hơn về GraphQL.

Lựa chọn kiến trúc API phù hợp phụ thuộc vào yêu cầu cụ thể của dự án. REST API thường là lựa chọn tốt cho các ứng dụng web và di động, trong khi SOAP có thể phù hợp hơn cho các hệ thống doanh nghiệp lớn. GraphQL là một lựa chọn tốt nếu bạn muốn kiểm soát chính xác dữ liệu được trả về từ API.

REST API ứng dụng trong cuộc sống hàng ngày như thế nào?

Bạn có thể không nhận ra, nhưng REST API đang hiện diện ở khắp mọi nơi trong cuộc sống hàng ngày của bạn:

REST API ứng dụng trong cuộc sống hàng ngày như thế nào?

• Mạng xã hội: Khi bạn đăng một bài viết lên Facebook, Instagram hoặc Twitter, ứng dụng của bạn sử dụng REST API để gửi dữ liệu đến máy chủ của mạng xã hội.
• Ứng dụng mua sắm trực tuyến: Khi bạn tìm kiếm một sản phẩm trên Amazon hoặc Shopee, ứng dụng sử dụng REST API để lấy thông tin sản phẩm từ cơ sở dữ liệu.
• Ứng dụng đặt xe: Khi bạn đặt xe trên Grab hoặc Gojek, ứng dụng sử dụng REST API để gửi yêu cầu đặt xe đến máy chủ và nhận thông tin về tài xế và lộ trình.
• Ứng dụng thời tiết: Khi bạn xem dự báo thời tiết trên điện thoại, ứng dụng sử dụng REST API để lấy dữ liệu thời tiết từ các nguồn cung cấp dữ liệu thời tiết.

Ngay cả những công việc hàng ngày như kiểm tra email, nghe nhạc trực tuyến hay xem video trên YouTube cũng đều sử dụng REST API để kết nối và trao đổi dữ liệu.

Lời khuyên dành cho người mới bắt đầu tìm hiểu về REST API

Nếu bạn mới bắt đầu tìm hiểu về REST API, đừng lo lắng nếu cảm thấy choáng ngợp. Dưới đây là một số lời khuyên giúp bạn bắt đầu:

• Bắt đầu với những khái niệm cơ bản: Hãy chắc chắn rằng bạn hiểu rõ các khái niệm cơ bản như HTTP, URL, JSON và XML.
• Tìm hiểu về các phương thức HTTP: Nắm vững các phương thức HTTP chuẩn như GET, POST, PUT và DELETE.
• Thực hành: Cách tốt nhất để học về REST API là thực hành xây dựng và sử dụng chúng. Bạn có thể bắt đầu bằng cách tạo một API đơn giản để lấy và cập nhật dữ liệu.
• Sử dụng các công cụ hỗ trợ: Có rất nhiều công cụ hỗ trợ giúp bạn xây dựng và kiểm tra REST API, chẳng hạn như Postman và Swagger.
• Tham gia cộng đồng: Tham gia các diễn đàn và cộng đồng trực tuyến để học hỏi kinh nghiệm từ những người khác và đặt câu hỏi khi gặp khó khăn.

REST API là một công nghệ quan trọng và phổ biến trong thế giới công nghệ hiện đại. Dù bạn là ai, việc hiểu về REST API sẽ giúp bạn nắm bắt xu hướng công nghệ và tận dụng tối đa lợi ích mà nó mang lại. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về "rest api là gì", cũng như vai trò quan trọng của chúng trong cuộc sống hàng ngày. Chúc bạn thành công trên con đường khám phá thế giới công nghệ!