Android là gì? Lịch sử hình thành và phát triển Android

Định nghĩa Android là gì?

Android là gì? Nói một cách đơn giản, Android là hệ điều hành di động do Google phát triển, dựa trên nhân Linux. Nó được thiết kế để chạy trên các thiết bị như điện thoại, máy tính bảng, đồng hồ thông minh và thậm chí cả ô tô. Android ra đời với mục tiêu mang đến trải nghiệm linh hoạt, dễ tùy chỉnh cho người dùng và nhà phát triển.

Hệ điều hành này được Google hợp tác với Liên minh Thiết bị Cầm tay Mở (OHA) để phát triển. Nhờ mã nguồn mở, các nhà sản xuất như Samsung, Xiaomi hay Oppo có thể tùy chỉnh Android để phù hợp với thiết bị của họ. Chẳng hạn, dù dùng chung một hệ điều hành là Android nhưng bạn có thấy giao diện Samsung khác với Xiaomi không? Đó chính là nhờ sự linh hoạt của Android đấy! Đến đây bạn đã hiểu được định nghĩa Android là gì rồi đúng không nào?

Lịch sử phát triển Android

Câu chuyện về Android bắt đầu từ năm 2003, khi Andy Rubin cùng các cộng sự thành lập Android Inc. Ban đầu, công ty này có ý định phát triển một hệ điều hành cho máy ảnh kỹ thuật số. Tuy nhiên, nhận thấy tiềm năng to lớn của thị trường di động, họ nhanh chóng chuyển hướng sang phát triển một nền tảng cạnh tranh với Symbian và Windows Mobile thời bấy giờ.

Vào năm 2005, Google chính thức mua lại Android Inc., đánh dấu bước ngoặt quan trọng mở ra kỷ nguyên mới cho thị trường hệ điều hành di động. Dưới sự dẫn dắt của Google, Android đã có những bước tiến vượt bậc. Phiên bản công khai đầu tiên, Android 1.0, được ra mắt vào năm 2008 cùng với chiếc điện thoại HTC Dream (T-Mobile G1). Kể từ đó, Android liên tục được cập nhật với nhiều phiên bản mới, mỗi phiên bản lại mang theo những cải tiến đáng kể về giao diện, tính năng và hiệu suất.

Phiên bản Android đầu tiên được công khai vào năm 2008

Các thành phần cốt lõi của Android là gì?

Để hiểu rõ hơn Android là gì và cách Android hoạt động, chúng ta cần tìm hiểu về kiến trúc của nó. Kiến trúc Android được xây dựng theo mô hình phân lớp, cho phép các nhà phát triển dễ dàng tương tác và tùy chỉnh.

Linux Kernel

Tầng nền tảng thấp nhất trong kiến trúc Android là Linux Kernel. Đây là bộ phận đóng vai trò như "trái tim" của hệ điều hành, đảm nhiệm việc quản lý tài nguyên hệ thống như bộ nhớ, tiến trình, driver phần cứng (camera, Wifi, màn hình) cùng nhiều dịch vụ thiết yếu khác. Việc sử dụng Linux Kernel mang lại sự ổn định, bảo mật và hiệu suất cao cho Android.

Hardware Abstraction Layer (HAL)

HAL là một lớp trung gian nằm giữa Linux Kernel và các framework cấp cao hơn. Nhiệm vụ của HAL là cung cấp các giao diện tiêu chuẩn cho các thành phần phần cứng. Điều này giúp các nhà phát triển ứng dụng không cần phải bận tâm đến sự khác biệt giữa các loại phần cứng khác nhau. Ví dụ, một ứng dụng chụp ảnh sẽ chỉ cần gọi API của camera trong HAL mà không cần biết chi tiết về loại cảm biến camera đang được sử dụng.

Android Runtime (ART) và máy ảo Dalvik

Trước phiên bản Android 5.0 (Lollipop), Dalvik Virtual Machine là môi trường chạy chính cho các ứng dụng Android. Dalvik biên dịch mã bytecode của ứng dụng (được tạo ra từ Java) thành mã máy có thể chạy được trên thiết bị. Tuy nhiên, từ Android 5.0 trở đi, Android Runtime (ART) đã thay thế Dalvik để cải thiện hiệu suất. ART sử dụng phương pháp biên dịch AOT (Ahead-Of-Time), biên dịch toàn bộ ứng dụng thành mã máy trong quá trình cài đặt, giúp ứng dụng khởi chạy nhanh hơn và hoạt động mượt mà hơn.

Native C/C++ Libraries

Lớp này chứa một bộ sưu tập các thư viện được viết bằng C và C++. Các thư viện này cung cấp các chức năng cốt lõi cho hệ điều hành và ứng dụng. Ví dụ, SQLite là một thư viện cơ sở dữ liệu nhẹ, WebKit là một công cụ kết xuất trang web (được sử dụng trong trình duyệt), và OpenGL ES là thư viện đồ họa 3D. Các thư viện này được tối ưu hóa để mang lại hiệu suất cao.

Java API Framework

Đây là lớp mà các nhà phát triển ứng dụng tương tác trực tiếp nhiều nhất. Java API Framework cung cấp một bộ sưu tập phong phú các API (Application Programming Interface) cho phép nhà phát triển xây dựng các ứng dụng Android. Nó bao gồm các thành phần như Activity Manager, Window Manager, Content Providers, View System và Package Manager, giúp quản lý các thành phần của ứng dụng, giao diện người dùng, dữ liệu và cài đặt gói ứng dụng.

Java API Framework là nền tảng cung cấp đa dạng API giúp lập trình viên dễ dàng phát triển ứng dụng Android

System Apps

Ở tầng trên cùng là các ứng dụng hệ thống được cài đặt sẵn trên thiết bị. Chúng bao gồm các ứng dụng cơ bản như Điện thoại, Tin nhắn, Lịch, Trình duyệt, Danh bạ,... Các ứng dụng này được xây dựng bằng cách sử dụng Java API Framework và có thể được thay thế hoặc mở rộng bởi người dùng hoặc nhà phát triển.

Bạn đọc tham khảo thêm:

Top 12 phần mềm giả lập android trên android tốt nhất 2025

Hướng dẫn giả lập Android trên iOS dễ thao tác và đơn giản

Tính năng nổi bật của hệ điều hành Android

Tại sao Android lại được hàng tỷ người yêu thích? Dưới đây là những tính năng nổi bật khiến nó trở thành một trong những hệ điều hành di động hàng đầu.

Giao diện thân thiện, dễ tùy biến

Một trong những điểm mạnh lớn nhất của Android là khả năng tùy biến cao. Người dùng có thể dễ dàng thay đổi hình nền, biểu tượng, widget, và thậm chí là toàn bộ giao diện thông qua các launcher. Điều này cho phép mỗi người dùng tạo ra một trải nghiệm cá nhân hóa độc đáo trên thiết bị của mình. Giao diện Android cũng được thiết kế để trực quan và dễ sử dụng, giúp người dùng mới nhanh chóng làm quen.

Kho ứng dụng khổng lồ

Google Play Store là một kho tàng khổng lồ với hàng triệu ứng dụng và trò chơi đa dạng. Từ các ứng dụng mạng xã hội, công cụ làm việc, giáo dục cho đến giải trí, bạn có thể tìm thấy hầu hết mọi thứ mình cần. Sự phong phú này là một lợi thế cạnh tranh lớn của Android, đáp ứng mọi nhu cầu của người dùng.

Khả năng đa nhiệm mạnh mẽ

Android cho phép người dùng chạy nhiều ứng dụng cùng lúc và chuyển đổi giữa chúng một cách mượt mà. Tính năng chia đôi màn hình cũng giúp nâng cao hiệu suất làm việc, cho phép bạn xem video và trả lời tin nhắn cùng lúc. Khả năng đa nhiệm này là cực kỳ hữu ích cho những người thường xuyên làm việc trên điện thoại.

Hỗ trợ trên nhiều thiết bị và nhà sản xuất

Không giống như iOS chỉ độc quyền trên các thiết bị của Apple, Android được sử dụng bởi vô số nhà sản xuất khác nhau như Samsung, Xiaomi, Oppo, Vivo, Google Pixel,... Điều này mang lại cho người dùng nhiều sự lựa chọn về mẫu mã, cấu hình và mức giá, phù hợp với mọi đối tượng khách hàng.

Android là hệ điều hành phổ biến, được tích hợp trên thiết bị của nhiều hãng sản xuất

Bảo mật và quyền riêng tư

Trong những năm gần đây, Google đã đầu tư rất nhiều vào việc cải thiện bảo mật và quyền riêng tư cho Android. Các bản cập nhật hệ thống thường xuyên đi kèm với các bản vá bảo mật, bảo vệ người dùng khỏi các mối đe dọa. Ngoài ra, Android cũng cung cấp các tính năng quản lý quyền ứng dụng chi tiết, cho phép người dùng kiểm soát những gì ứng dụng có thể truy cập trên thiết bị của họ.

Ưu và nhược điểm của hệ điều hành Android là gì?

Giống như bất kỳ hệ điều hành nào khác, Android cũng có những ưu và nhược điểm riêng. Hiểu rõ ưu và nhược điểm của Android là gì sẽ giúp bạn đưa ra lựa chọn phù hợp.

Ưu điểm

• Tính mở và linh hoạt: Đây là ưu điểm lớn nhất của Android. Người dùng có thể tùy biến sâu rộng, cài đặt ứng dụng từ nhiều nguồn khác nhau (không chỉ Google Play).
• Đa dạng thiết bị: Sự phong phú về mẫu mã và giá cả từ nhiều nhà sản xuất giúp Android tiếp cận được nhiều phân khúc khách hàng.
• Hỗ trợ Google Services mạnh mẽ: Tích hợp sâu với các dịch vụ của Google như Gmail, Google Maps, Google Drive, Google Assistant mang lại trải nghiệm liền mạch.
• Khả năng kết nối tốt: Dễ dàng kết nối với các thiết bị ngoại vi và chia sẻ dữ liệu.

Nhược điểm

• Phân mảnh hệ điều hành: Do có nhiều phiên bản và nhà sản xuất khác nhau, việc cập nhật Android có thể không đồng đều, dẫn đến tình trạng phân mảnh.
• Nguy cơ bảo mật cao hơn: Tính mở cũng có thể là con dao hai lưỡi, khiến Android dễ bị tấn công bởi phần mềm độc hại nếu người dùng không cẩn trọng.
• Hiệu suất có thể khác nhau: Do sự đa dạng về phần cứng, trải nghiệm hiệu suất có thể khác nhau đáng kể giữa các thiết bị Android.

So sánh Android với iOS: Điểm khác biệt chính

Android và iOS là hai đối thủ lớn nhất trên thị trường hệ điều hành di động. Vậy đâu là điểm khác biệt cốt lõi giữa iOS và Android là gì?

Android và iOS cạnh tranh trực tiếp trên thị trường hệ điều hành di động

Hệ sinh thái

Android có một hệ sinh thái mở hơn, cho phép người dùng tự do hơn trong việc lựa chọn thiết bị và ứng dụng. Trong khi đó, iOS của Apple tạo ra một hệ sinh thái đóng, chặt chẽ hơn với sự kiểm soát nghiêm ngặt về phần cứng và phần mềm, mang lại trải nghiệm đồng bộ và tối ưu cao.

Tùy biến

Android vượt trội về khả năng tùy biến. Người dùng có thể thay đổi gần như mọi thứ trên giao diện. iOS thì ít linh hoạt hơn, nhưng bù lại mang đến sự đơn giản và dễ sử dụng.

Bảo mật

Cả hai hệ điều hành đều có những cơ chế bảo mật mạnh mẽ. Tuy nhiên, do tính chất mở, Android có thể tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn nếu người dùng không cẩn trọng. iOS với hệ sinh thái đóng thường được đánh giá là an toàn hơn một chút.

Giá thành

Các thiết bị Android có nhiều mức giá khác nhau, từ phổ thông đến cao cấp, giúp người dùng dễ dàng lựa chọn theo ngân sách. Điện thoại iPhone của Apple thường nằm ở phân khúc cao cấp hơn.

Tương lai của Android: Xu hướng và phát triển

Android không ngừng phát triển và thích nghi với những công nghệ mới. Vậy tương lai của Android sẽ như thế nào?

Android trên các thiết bị IoT

Với sự bùng nổ của Internet of Things (IoT), Android đang mở rộng tầm ảnh hưởng sang các thiết bị thông minh khác ngoài điện thoại. Android Things là một phiên bản Android được thiết kế riêng cho các thiết bị IoT như nhà thông minh, thiết bị đeo tay và các thiết bị kết nối khác.

Phát triển ứng dụng AI và Machine Learning

Trí tuệ nhân tạo (AI) và Học máy (Machine Learning) đang ngày càng được tích hợp sâu vào Android. Google liên tục cải thiện các công cụ AI trên Android, từ trợ lý ảo Google Assistant thông minh hơn đến khả năng xử lý hình ảnh, nhận dạng giọng nói được cải thiện.

Tối ưu trải nghiệm người dùng

Google sẽ tiếp tục tập trung vào việc cải thiện trải nghiệm người dùng, làm cho Android mượt mà, trực quan hơn. Bảo mật và quyền riêng tư cũng sẽ luôn là ưu tiên hàng đầu, với các bản cập nhật thường xuyên và các tính năng bảo vệ người dùng tiên tiến hơn.

Kết luận

Qua bài viết này, hy vọng bạn đã có cái nhìn tổng quan hơn về Android là gì, từ định nghĩa, kiến trúc, tính năng nổi bật cho đến những ưu nhược điểm và tiềm năng phát triển. Android không chỉ là một hệ điều hành đơn thuần, nó là một nền tảng mở, linh hoạt, đã và đang định hình cách chúng ta sử dụng thiết bị thông minh. Với sự đổi mới không ngừng, Android chắc chắn sẽ tiếp tục là một thế lực lớn trong tương lai của công nghệ di động và hơn thế nữa.