DOM Là Gì? Cách Web “Hiểu” Và “Phản Hồi” Người Dùng

Blog / Tin công nghệ 02/11/2025
dom-la-gi-tim-hieu-va-thao-tac-dom-trong-javascript
Phụ lục

Hiểu và nắm vững DOM là gì chính là chìa khóa để tạo ra trải nghiệm người dùng sống động. Tại Devwork, chúng tôi tin rằng đây là kiến thức nền tảng không thể thiếu cho bất kỳ ai theo đuổi sự nghiệp lập trình. Bài viết này sẽ đi sâu vào mọi khía cạnh của DOM, từ định nghĩa cơ bản đến các ứng dụng thực tế.

1. DOM là gì?

Để biến một trang web từ một tài liệu thụ động thành một giao diện năng động, chúng ta cần một cơ chế để tương tác với nó. Đó chính là lúc Document Object Model (DOM) xuất hiện.

1.1. Định nghĩa DOM (Document Object Model)

DOM là gì? Nó là một giao diện lập trình ứng dụng (API) cho tài liệu HTML và XML. DOM cung cấp một cấu trúc logic, đại diện cho tài liệu dưới dạng một cây các đối tượng (nodes). Nhờ đó, các ngôn ngữ lập trình như JavaScript có thể truy cập và thay đổi nội dung, cấu trúc cũng như giao diện của trang web một cách dễ dàng.

Trong phát triển web, DOM chính là "bản đồ" của trang web, nơi mọi thẻ HTML, văn bản hay thuộc tính đều được biểu diễn dưới dạng đối tượng. Thông qua DOM, JavaScript có thể thay đổi nội dung, thuộc tính, CSS của phần tử, tạo, thêm, xóa các phần tử HTML, và bắt các sự kiện từ người dùng.

Định nghĩa DOM (Document Object Model)

Định nghĩa DOM (Document Object Model)

1.2. DOM hoạt động như thế nào?

Để hiểu rõ hơn DOM là gì, chúng ta cần hình dung cách thức nó được tạo ra. Khi một trình duyệt tải trang web, nó sẽ đọc và phân tích cấu trúc của HTML. Sau đó, trình duyệt xây dựng một biểu diễn dữ liệu của trang web trong bộ nhớ, đó chính là cây DOM. Cấu trúc này giúp lập trình viên dễ dàng thao tác với các thành phần của trang.

Cấu trúc của DOM được gọi là "cây" vì nó có một hệ thống phân cấp rõ ràng: có gốc, các nhánh và các lá. Mỗi phần tử HTML như <html>, <body>, <p>... sẽ trở thành một "node" trong cây. Từ đó, tạo ra một hệ thống node cha - node con để quản lý và tương tác.

1.3. Tại sao DOM quan trọng?

Tầm quan trọng của DOM là không thể phủ nhận trong lập trình web hiện đại. Nó là cây cầu nối liền HTML và JavaScript. JavaScript không thể "đọc" trực tiếp file HTML, mà phải thông qua DOM để truy cập, đọc và thay đổi cấu trúc của trang web.

DOM cho phép thay đổi nội dung, thuộc tính, sự kiện và giao diện trang web một cách động. Bạn có thể thay đổi văn bản, màu sắc, kích thước, hình ảnh, hoặc toàn bộ layout của trang web chỉ bằng vài dòng code JavaScript. Điều này tạo ra những trải nghiệm người dùng phong phú và mượt mà, giúp biến trang web thành một giao diện tương tác thực sự.

Bạn đọc tham khảo thêm: 

Công cụ rút gọn link: Giải pháp tối ưu cho mọi URL dài

Các thuật ngữ trong lập trình: Cẩm nang cho người mới bắt đầu

2. Cấu trúc của DOM

Để làm việc hiệu quả, bạn cần nắm rõ cấu trúc của DOM. Nó được tổ chức như một cây phân cấp, giúp bạn truy cập và thao tác với các node một cách có hệ thống. Dưới đây là mô tả chi tiết về cấu trúc và các loại node của DOM.

2.1. Cây DOM là gì?

Cây DOM là mô tả trực quan về cấu trúc của một tài liệu HTML. Nó được tổ chức theo một hệ thống phân cấp node cha – con – anh chị em. Node gốc của mọi tài liệu là document. Từ đây, cây DOM phân nhánh ra các node con khác như <html>, <head>, <body>,... Cấu trúc này giúp các lập trình viên dễ dàng truy cập và thao tác với bất kỳ phần tử nào trên trang web.

2.2. Các loại node trong DOM

Cây DOM được tạo thành từ nhiều loại node khác nhau, mỗi loại đại diện cho một thành phần cụ thể trong tài liệu HTML. Hiểu rõ các loại node này sẽ giúp bạn thao tác với DOM một cách chính xác.

Loại Node

Mô tả

Ví dụ

Document Node

Gốc của toàn bộ tài liệu, đại diện cho trang web.

document

Element Node

Đại diện cho các thẻ HTML (như <div>, <h1>).

<div>, <p>

Text Node

Nội dung văn bản bên trong một thẻ HTML.

"Hello world"

Attribute Node

Thuộc tính của một thẻ HTML (như class, id).

class="box", id="main"

Comment Node

Các ghi chú trong HTML.

<!-- ghi chú -->

3. Các thao tác DOM cơ bản bằng JavaScript

Để làm chủ DOM, bạn cần nắm vững các thao tác cơ bản bằng JavaScript. Từ việc tìm kiếm một phần tử cho đến việc thêm và xóa chúng, đây là những kỹ năng cốt lõi giúp bạn biến một trang web tĩnh thành một giao diện tương tác, tạo nền tảng cho việc phát triển các ứng dụng web phức tạp.

3.1. Cách truy cập phần tử DOM

Trước khi thay đổi một phần tử, bạn cần phải tìm thấy nó. JavaScript cung cấp nhiều phương thức mạnh mẽ để truy cập các node trong cây DOM. Việc chọn đúng phương thức sẽ giúp mã nguồn của bạn trở nên hiệu quả và dễ đọc hơn. Dưới đây là các phương thức truy cập phổ biến nhất:

  • getElementById('id_name'): Truy cập một phần tử duy nhất dựa trên giá trị thuộc tính id.
  • getElementsByClassName('class_name'): Truy cập một tập hợp các phần tử dựa trên tên class của chúng.
  • querySelector('css_selector'): Truy cập phần tử đầu tiên khớp với bộ chọn CSS.
  • querySelectorAll('css_selector'): Truy cập tất cả các phần tử khớp với bộ chọn CSS.

Để làm chủ DOM, bạn cần nắm vững các thao tác cơ bản bằng JavaScript

Để làm chủ DOM, bạn cần nắm vững các thao tác cơ bản bằng JavaScript

3.2. Cách thay đổi nội dung và thuộc tính phần tử

Khi đã truy cập được phần tử mong muốn, bạn có thể thay đổi nội dung hoặc thuộc tính của nó một cách dễ dàng. JavaScript cung cấp các thuộc tính và phương thức trực quan để thực hiện những thay đổi này.

Bạn có thể sử dụng thuộc tính .innerText.innerHTML để thay đổi nội dung văn bản hoặc HTML của một phần tử. Ngoài ra, phương thức .setAttribute() cho phép bạn thay đổi giá trị của một thuộc tính, ví dụ như đường dẫn của một hình ảnh.

3.3. Cách tạo, thêm, xóa phần tử DOM

Ngoài việc thay đổi, bạn có thể tạo, thêm hoặc xóa các phần tử để xây dựng giao diện động.

  • createElement() tạo ra một phần tử HTML mới trong bộ nhớ.
  • appendChild() thêm một node con vào cuối của một node cha.
  • removeChild() xóa một node con ra khỏi node cha của nó.

3.4. Gắn và xử lý sự kiện với DOM

Một trang web sẽ trở nên vô hồn nếu thiếu đi sự tương tác với người dùng. DOM cung cấp cơ chế để bạn lắng nghe những sự kiện như click chuột, gõ phím,... và thực hiện các hành động cụ thể khi chúng xảy ra. Phương thức phổ biến nhất là addEventListener(), cho phép bạn gắn một hàm xử lý sự kiện vào một phần tử cụ thể.

4. Ứng dụng thực tế của DOM trong lập trình web

Hiểu được DOM là gì và cách thao tác với nó sẽ mở ra vô số ứng dụng thực tế. Từ những hiệu ứng đơn giản cho đến các tính năng phức tạp, DOM là công cụ giúp các nhà phát triển biến ý tưởng thành hiện thực trên trình duyệt.

4.1. Tạo hiệu ứng tương tác với người dùng

Đây là một trong những ứng dụng phổ biến nhất của DOM. Bằng cách lắng nghe các sự kiện, bạn có thể thay đổi giao diện tức thì. Chẳng hạn, bạn có thể thay đổi màu nền của một phần tử khi người dùng di chuột qua, hoặc hiện/ẩn một đoạn văn bản khi người dùng click vào nút "Xem thêm".

4.2. Form validation bằng DOM

Việc xác thực dữ liệu trên form là bước quan trọng để đảm bảo dữ liệu hợp lệ. DOM cho phép bạn thực hiện việc này theo thời gian thực mà không cần tải lại trang. Bạn có thể sử dụng sự kiện input để kiểm tra định dạng email hoặc ngăn form gửi đi nếu dữ liệu không hợp lệ.

4.3. Thay đổi giao diện động

Trong các ứng dụng web hiện đại, giao diện thường phải thay đổi liên tục. DOM là công cụ hoàn hảo để làm điều này. Chẳng hạn, bạn có thể thêm hoặc xóa một class CSS để chuyển đổi giao diện sáng/tối hoặc cập nhật tổng tiền trong giỏ hàng khi người dùng thêm sản phẩm.

Việc xác thực dữ liệu trên form là bước quan trọng để đảm bảo dữ liệu hợp lệ

Việc xác thực dữ liệu trên form là bước quan trọng để đảm bảo dữ liệu hợp lệ

5. Một số sai lầm phổ biến khi làm việc với DOM

Mặc dù DOM là công cụ mạnh mẽ, việc làm việc với nó cũng tiềm ẩn một số sai lầm phổ biến. Hiểu rõ và tránh được chúng sẽ giúp bạn viết code DOM hiệu quả và dễ bảo trì hơn.

  • Gọi phần tử trước khi DOM load xong: Gây ra lỗi null vì phần tử chưa tồn tại.
  • Dùng sai tên phương thức: Ví dụ: viết getElementByID thay vì getElementById do lỗi chính tả.
  • Không remove event listener: Gây rò rỉ bộ nhớ, làm chậm ứng dụng web.

Các lỗi trên có thể dễ dàng tránh được bằng cách tuân thủ các quy tắc lập trình cơ bản và thực hành cẩn thận.

Kết lại, DOM là gì không chỉ là một câu hỏi lý thuyết mà còn là một khái niệm thực tiễn, nền tảng cho mọi sự tương tác trên web. Việc làm chủ Document Object Model là kỹ năng thiết yếu để bạn xây dựng những trang web năng động, chuyên nghiệp và tối ưu. Hãy tiếp tục trau dồi kiến thức này để mở ra cánh cửa sự nghiệp lập trình web đầy hứa hẹn. Nếu bạn đang tìm kiếm cơ hội việc làm, đừng ngần ngại truy cập Devwork để khám phá những công việc System Engineer hay Frontend hấp dẫn nhất.

Devwork

Devwork là Nền tảng TUYỂN DỤNG IT CẤP TỐC với mô hình kết nối Nhà tuyển dụng với mạng lưới hơn 30.000 headhunter tuyển dụng ở khắp mọi nơi.Với hơn 1800 doanh nghiệp IT tin dùng Devwork để :

  • Tối ưu chi phí
  • Tiết kiệm thời gian
  • Tăng tốc tuyển dụng tối đa
  • Đăng ký ngay Devwork trong hôm nay để tuyển dụng những tài năng ưu tú nhất.

    Tag Cloud:

    Tác giả: Lưu Quang Linh

    Link chia sẻ

    Bình luận

    Việc làm tại Devwork

    khám phá các cơ hội việc làm tốt nhất tại Devwork Xem thêm

    Bài viết liên quan

    Danh sách bài viết liên quan có thể bạn sẽ thích Xem thêm
    intern-la-gi

    Intern là gì? Toàn bộ những điều bạn cần biết về vị trí Intern

    09:39 02/12/2025

    Với sự gia tăng mạnh mẽ của nhu cầu tuyển dụng thực tập sinh tại các doanh nghiệp, khái niệm intern và internship ngày càng trở nên quen thuộc, đặc biệt với sinh viên năm cuối, người mới ra trường. Tuy nhiên, không ít bạn trẻ vẫn còn băn khoăn intern là gì, làm intern là làm gì, hay công việc intern có gì khác với fresher. Trong bài viết này, Devwork.vn sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vị trí intern, đồng thời chia sẻ những cơ hội thực tập hấp dẫn dành cho người mới bắt đầu....

    Case study là gì? Phương pháp phân tích case study hiệu quả

    04:07 25/11/2025

    Case study không phải cụm từ xa lạ trong marketing, kinh doanh hay học tập. Nhưng làm sao để tiếp cận và giải case study hiệu quả thì không phải ai cũng biết và làm được. Chính vì vậy, trong bài viết hôm nay, cùng Devwork đi tìm hiểu chi tiết về case study là gì, khám phá bí mật đằng sau các case study thành công, từ đó giúp bạn có cái nhìn toàn diện nhất để áp dụng vào công việc hoặc doanh nghiệp của mình.

    case-study-la-gi

    Product Owner (PO) là gì? Giải mã vai trò quan trọng trong IT

    17:00 24/11/2025

    Trong những năm gần đây, đặc biệt là trong môi trường phát triển linh hoạt Agile và Scrum, vai trò của PO ngày càng trở nên quan trọng. PO là thuật ngữ quen thuộc trong lĩnh vực IT và quản lý dự án, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ. Vậy PO là gì, PO là viết tắt của từ gì và vai trò thực sự của PO trong doanh nghiệp là gì? Bài viết này Devwork sẽ giải thích chi tiết, giúp bạn nắm bắt kiến thức cốt lõi và ứng dụng hiệu quả.

    product-owner-la-gi

    Singleton Pattern là gì? Hướng dẫn chi tiết cách triển khai trong Java và Python

    04:00 24/11/2025

    Singleton pattern là gì và tại sao nó lại quan trọng trong phát triển phần mềm? Khi bạn cần đảm bảo rằng một class chỉ có duy nhất một thực thể trong suốt vòng đời ứng dụng, Singleton chính là giải pháp hoàn hảo. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về mẫu thiết kế này, cách triển khai và những tình huống nên (hoặc không nên) áp dụng nó.

    singleton-pattern-la-gi
    brochure-la-gi

    Brochure là gì? Bí quyết tạo brochure ấn tượng cho doanh nghiệp

    04:16 21/11/2025

    Ngày nay, brochure được xem như một công cụ marketing hiệu quả, đóng vai trò truyền tải thông tin và quảng bá hình ảnh sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp. Không chỉ mang lại sự chuyên nghiệp, brochure còn giúp tạo ấn tượng mạnh mẽ với khách hàng ngay từ lần tiếp xúc đầu tiên. Trong bài viết này, Devwork sẽ cùng bạn tìm hiểu brochure là gì và những yếu tố quan trọng để thiết kế một mẫu brochure thật sự thu hút.

    brief-la-gi

    Brief là gì? Cách viết brief hiệu quả trong công việc

    08:28 20/11/2025

    Khi bắt đầu một dự án, bạn có bao giờ rơi vào tình huống: mọi người hiểu mỗi kiểu, kết quả làm ra thì chẳng ăn khớp? Đó là lúc bạn nhận ra sự quan trọng của brief. Trong thế giới phát triển phần mềm hay marketing, brief chính là "kim chỉ nam", là tài liệu cô đọng giúp chuyển giao thông tin, yêu cầu và kỳ vọng của dự án một cách rõ ràng nhất. Vậy brief là gì, ý nghĩa của nó trong công việc và đặc biệt là trong marketing ra sao? Hãy cùng Devwork tìm hiểu ngay trong bài viết này nhé!