DevOps là gì?

Định nghĩa DevOps là gì?

DevOps là một triết lý phát triển phần mềm đề cao sự giao tiếp, hợp tác giữa đội ngũ phát triển phần mềm và đội ngũ vận hành hệ thống. Mục tiêu của DevOps là tạo ra một môi trường làm việc nơi việc xây dựng, kiểm thử và phát hành phần mềm diễn ra nhanh chóng, thường xuyên và đáng tin cậy hơn.

Theo Gartner, DevOps đại diện cho sự thay đổi trong văn hóa IT, tập trung vào việc cung cấp dịch vụ với tốc độ cao thông qua quy trình phát triển và vận hành linh hoạt, trong khi vẫn duy trì sự ổn định và độ tin cậy của hệ thống.

DevOps là sự kết hợp, giao tiếp và hợp tác giữa đội ngũ phát triển phần mềm và đội ngũ vận hành hệ thống

Lịch sử và sự phát triển của DevOps

Thuật ngữ "DevOps" xuất hiện lần đầu vào khoảng năm 2009 tại hội nghị Velocity của O'Reilly, khi Patrick Debois và Andrew Clay Shafer thảo luận về "Agile Infrastructure". Sự phát triển của DevOps là kết quả của hai xu hướng chính trong ngành công nghiệp phần mềm.

Một mặt, phương pháp phát triển Agile đã trở nên phổ biến và được áp dụng rộng rãi trong các đội phát triển, tạo ra nhu cầu về một phương pháp vận hành IT cũng linh hoạt không kém. Mặt khác, các doanh nghiệp ngày càng nhận thức rõ hơn về tầm quan trọng của sự hợp tác giữa phát triển và vận hành trong môi trường kinh doanh số hóa nhanh chóng.

Từ đó đến nay, DevOps đã phát triển thành một phong trào toàn cầu với nhiều framework, công cụ và phương pháp luận đa dạng. Các công ty công nghệ lớn như Google, Amazon, và Netflix đã trở thành những người tiên phong trong việc áp dụng và phát triển các thực hành DevOps, thiết lập các tiêu chuẩn mới cho ngành công nghiệp phần mềm.

DevOps khác gì so với mô hình truyền thống?

Trong mô hình truyền thống, đội phát triển (Dev) và đội vận hành (Ops) thường làm việc độc lập, với các mục tiêu khác nhau và đôi khi xung đột. Đội phát triển thường tập trung vào việc xây dựng các tính năng mới, thay đổi nhanh chóng để đáp ứng nhu cầu kinh doanh. Trong khi đó, đội vận hành lại ưu tiên sự ổn định và độ tin cậy của hệ thống, thường e ngại những thay đổi có thể gây ra rủi ro.

DevOps phá vỡ "bức tường" này bằng cách thúc đẩy sự hợp tác xuyên suốt giữa các đội. Thay vì làm việc độc lập, các thành viên của đội phát triển và đội vận hành làm việc cùng nhau trong toàn bộ chu kỳ phát triển phần mềm.

Quá trình triển khai và kiểm thử được tự động hóa tối đa để giảm thiểu lỗi do con người và tăng tốc độ phát hành. Các chỉ số hiệu suất được đo lường liên tục, cung cấp phản hồi nhanh chóng để cải tiến quy trình. Quan trọng nhất, DevOps khuyến khích chia sẻ trách nhiệm, khi mà cả đội phát triển và đội vận hành cùng chịu trách nhiệm về chất lượng và hiệu suất của sản phẩm.

Thay vì làm việc độc lập, các thành viên của đội phát triển và đội vận hành làm việc cùng nhau

Lợi ích của DevOps đối với doanh nghiệp

Việc triển khai DevOps mang lại nhiều lợi ích đáng kể cho doanh nghiệp, từ việc tăng tốc độ phát triển đến việc cải thiện chất lượng sản phẩm và tối ưu hóa chi phí.

Tăng tốc độ phát triển và triển khai phần mềm

DevOps giúp các doanh nghiệp đẩy nhanh quá trình từ ý tưởng đến sản phẩm thông qua việc tối ưu hóa quy trình phát triển và triển khai. Với các quy trình tự động hóa và tích hợp liên tục, thời gian phát triển có thể giảm đáng kể, thường từ 20-50% so với các phương pháp truyền thống.

Theo nghiên cứu của Puppet Labs, các tổ chức áp dụng DevOps có thể triển khai code lên đến 30 lần nhiều hơn so với đối thủ, đồng thời thời gian chuẩn bị cho mỗi lần triển khai cũng ngắn hơn đáng kể.

Cải thiện chất lượng sản phẩm

Thông qua việc tích hợp kiểm thử tự động vào quy trình phát triển, các lỗi được phát hiện sớm hơn, khi chúng còn dễ khắc phục và chi phí sửa chữa thấp hơn nhiều. Thay vì phát hiện lỗi ở giai đoạn cuối của chu kỳ phát triển, DevOps cho phép phát hiện và khắc phục lỗi ngay khi chúng mới xuất hiện.

Kết quả là tỷ lệ lỗi trong các bản phát hành mới giảm đáng kể. Theo báo cáo của DORA (DevOps Research and Assessment), các tổ chức áp dụng DevOps có tỷ lệ thay đổi không thành công giảm đến 60%. Hơn nữa, phản hồi của người dùng có thể nhanh chóng được tích hợp vào quá trình phát triển, cho phép doanh nghiệp liên tục cải thiện sản phẩm dựa trên nhu cầu thực tế của khách hàng.

Thông qua việc tích hợp kiểm thử tự động vào quy trình phát triển, các lỗi được phát hiện sớm hơn

Giảm thiểu rủi ro và tăng cường bảo mật

Với DevOps, bảo mật không còn là một giai đoạn riêng biệt mà được tích hợp xuyên suốt quy trình phát triển và vận hành. Các kiểm tra bảo mật tự động được tích hợp vào CI/CD pipeline, cho phép phát hiện và khắc phục các lỗ hổng bảo mật từ sớm. Phương pháp "shift-left security" được áp dụng rộng rãi, đưa bảo mật vào từ những giai đoạn đầu tiên của quá trình phát triển, thay vì chỉ xem xét ở giai đoạn cuối.

Việc quản lý cấu hình đồng nhất giữa các môi trường phát triển, kiểm thử và sản xuất cũng giúp giảm đáng kể rủi ro từ lỗi cấu hình - một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra các sự cố bảo mật. Các công cụ Infrastructure as Code (IaC) đảm bảo rằng cấu hình hệ thống được kiểm soát, theo dõi và có thể tái tạo một cách nhất quán, giảm thiểu khả năng xảy ra lỗi do con người.

Bạn đọc tham khảo thêm: 

Scrum Master là gì? Vai trò, nhiệm vụ & lộ trình phát triển trong Agile

Magento là gì? Tìm hiểu sâu về nền tảng thương mại điện tử hàng đầu

Tối ưu hóa chi phí vận hành

DevOps giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí đáng kể thông qua nhiều cách. Trước hết, việc giảm thời gian downtime không mong muốn có tác động trực tiếp đến doanh thu. Theo Gartner, chi phí trung bình của thời gian chết IT là khoảng 5,600 USD mỗi phút. Bằng cách giảm thời gian downtime, DevOps có thể tiết kiệm cho doanh nghiệp hàng nghìn USD mỗi giờ.

DevOps giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí đáng kể thông qua nhiều cách

Quy trình làm việc trong DevOps

Để hiểu rõ DevOps là gì, cần nắm được quy trình làm việc cốt lõi, thường được mô tả qua mô hình "DevOps Infinity Loop" với các giai đoạn liên tục.

Phát triển liên tục (Continuous Development)

Giai đoạn này bao gồm việc lập kế hoạch và viết code cho ứng dụng. Các thực hành chính trong giai đoạn này:

• Quản lý mã nguồn (thường sử dụng Git)
• Phát triển theo phương pháp Agile với các sprint ngắn
• Sử dụng các công cụ quản lý dự án để theo dõi tiến độ

Đội phát triển phần mềm tạo ra các tính năng mới, sửa lỗi và cải tiến dựa trên phản hồi của người dùng và yêu cầu kinh doanh.

Tích hợp liên tục (Continuous Integration - CI)

Tích hợp liên tục là thực hành khi các nhà phát triển thường xuyên kết hợp những thay đổi code vào nhánh chính:

• Code được commit nhiều lần trong ngày
• Mỗi commit kích hoạt quy trình build tự động
• Các lỗi được phát hiện và sửa chữa ngay lập tức

CI giúp giảm thiểu "integration hell" – tình trạng khó khăn khi kết hợp các phần code được phát triển độc lập trong một thời gian dài.

Kiểm thử liên tục (Continuous Testing)

Kiểm thử liên tục đảm bảo chất lượng phần mềm thông qua:

• Tự động hóa kiểm thử (unit tests, integration tests, performance tests)
• Các bài kiểm tra được chạy tự động sau mỗi build
• Phản hồi nhanh về chất lượng code

Thay vì để kiểm thử là một giai đoạn riêng biệt ở cuối chu kỳ phát triển, DevOps tích hợp kiểm thử xuyên suốt quy trình

Kiểm thử liên tục để đảm bảo chất lượng phần mềm 

Triển khai liên tục (Continuous Deployment - CD)

Triển khai liên tục cho phép các thay đổi code được đưa vào môi trường sản xuất một cách tự động sau khi vượt qua tất cả các bài kiểm tra:

• Code passing qua CI được tự động triển khai
• Infrastructure as Code (IaC) đảm bảo môi trường nhất quán
• Khả năng rollback nhanh chóng nếu phát hiện vấn đề

CD giảm thiểu sự can thiệp thủ công, giảm rủi ro lỗi do con người và rút ngắn thời gian phát hành.

Triển khai liên tục cho phép các thay đổi code được đưa vào môi trường sản xuất một cách tự động 

Giám sát và phản hồi liên tục

Chu trình DevOps không kết thúc khi phần mềm được triển khai. Giám sát liên tục là một phần quan trọng:

• Thu thập dữ liệu về hiệu suất ứng dụng và hạ tầng
• Phát hiện và cảnh báo sự cố một cách chủ động
• Phân tích dữ liệu để cải thiện liên tục

Phản hồi từ giám sát được đưa ngược lại quá trình phát triển, tạo thành một vòng lặp liên tục cải tiến.

Các công cụ phổ biến trong DevOps

Một trong những câu hỏi thường gặp là "DevOps là gì và cần những công cụ nào?". Dưới đây là tổng quan về các công cụ phổ biến trong hệ sinh thái DevOps:

Việc lựa chọn công cụ phụ thuộc vào nhu cầu cụ thể, quy mô tổ chức và tính tương thích với hệ thống hiện có. Nhiều doanh nghiệp bắt đầu với một số công cụ cơ bản và mở rộng dần bộ công cụ khi quy trình DevOps trưởng thành hơn.

Việc lựa chọn công cụ phụ thuộc vào nhu cầu cụ thể, quy mô tổ chức và tính tương thích với hệ thống hiện có

DevOps làm gì? Cần những kỹ năng gì?

Khi DevOps ngày càng phổ biến, nhu cầu về các kỹ sư DevOps cũng tăng cao. Vậy vai trò này là gì và cần những kỹ năng nào?

DevOps Engineer là gì?

DevOps Engineer là chuyên gia có khả năng kết nối giữa phát triển phần mềm và vận hành IT. Họ chịu trách nhiệm:

• Xây dựng và duy trì CI/CD pipeline
• Tự động hóa quy trình phát triển và vận hành
• Quản lý cơ sở hạ tầng và môi trường triển khai
• Giám sát hiệu suất hệ thống và ứng dụng
• Tối ưu hóa quy trình phát triển phần mềm

DevOps Engineer thường làm việc chặt chẽ với cả đội phát triển và đội vận hành, đóng vai trò "cầu nối" giữa hai bộ phận.

Kỹ năng quan trọng:

Để trở thành một DevOps Engineer thành công, cần có các kỹ năng sau:

• Hiểu biết về hệ thống và hạ tầng
• Kiến thức vững về hệ điều hành Linux/Unix
• Hiểu biết về mạng máy tính và bảo mật
• Kinh nghiệm với cloud computing (AWS, Azure, GCP)
• Kỹ năng lập trình
• Thành thạo ít nhất một ngôn ngữ script như Python, Bash
• Hiểu biết về các ngôn ngữ lập trình thông dụng (Java, Go, etc.)
• Kiến thức về Infrastructure as Code
• Thành thạo CI/CD
• Kinh nghiệm với các công cụ CI/CD như Jenkins, GitLab CI
• Hiểu biết về quy trình tích hợp và triển khai liên tục
• Khả năng thiết lập và tối ưu hóa pipeline
• Kinh nghiệm với các công cụ containerization
• Thành thạo Docker và các khái niệm container
• Kiến thức về Kubernetes hoặc các công cụ orchestration khác
• Hiểu biết về microservices architecture

Ngoài kỹ năng kỹ thuật, DevOps Engineer còn cần các kỹ năng mềm như giao tiếp hiệu quả, làm việc nhóm và khả năng giải quyết vấn đề.

Lộ trình phát triển sự nghiệp của DevOps

Lộ trình học DevOps dành cho người mới bắt đầu

Đối với những người mới bắt đầu, lộ trình học DevOps có thể bao gồm:

• Bước 1 - Xây dựng nền tảng: Học Linux, mạng máy tính căn bản, một ngôn ngữ lập trình
• Bước 2 - Tìm hiểu về hệ thống phát triển phần mềm: Git, quản lý mã nguồn, Agile
• Bước 3 - Học về cloud computing: AWS, Azure hoặc GCP
• Bước 4 - Làm quen với containerization: Docker, Kubernetes
• Bước 5 - Hiểu về CI/CD và automation: Jenkins, Ansible
• Bước 6: Học monitoring và logging: Prometheus, ELK Stack
• Bước 7 - Tiếp cận bảo mật DevSecOps: Các nguyên tắc bảo mật trong DevOps

Quá trình học DevOps là một hành trình liên tục, đòi hỏi sự cập nhật thường xuyên về công nghệ và thực hành mới.

Kết luận

Như vậy, bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ DevOps là gì? Thông qua việc kết nối các đội phát triển và vận hành, DevOps giúp doanh nghiệp đạt được tốc độ, chất lượng và hiệu quả cao hơn trong thế giới số ngày nay.

Đối với các doanh nghiệp Việt Nam đang muốn chuyển đổi số và tối ưu quy trình công nghệ, DevOps không còn là lựa chọn mà đã trở thành yêu cầu cần thiết để duy trì tính cạnh tranh. Devwork luôn sẵn sàng hỗ trợ doanh nghiệp trong hành trình triển khai DevOps, từ tư vấn chiến lược đến kết nối với các chuyên gia DevOps hàng đầu.