Trí tuệ nhân tạo hay trí thông minh nhân tạo (Artificial intelligence  – viết tắt là AI) là một ngành thuộc lĩnh vực khoa học máy tính (Computer science). Là trí tuệ do con người lập trình tạo nên với mục tiêu giúp máy tính có thể tự động hóa các hành vi thông minh như con người.

Trí tuệ nhân tạo khác với việc lập trình logic trong các ngôn ngữ lập trình là ở việc ứng dụng các hệ thống học máy (machine learning) để mô phỏng trí tuệ của con người trong các xử lý mà con người làm tốt hơn máy tính.

Cụ thể, trí tuệ nhân tạo giúp máy tính có được những trí tuệ của con người như: biết suy nghĩ và lập luận để giải quyết vấn đề, biết giao tiếp do hiểu ngôn ngữ, tiếng nói, biết học và tự thích nghi,…

Tuy rằng trí thông minh nhân tạo có nghĩa rộng như là trí thông minh trong các tác phẩm khoa học viễn tưởng, nó là một trong những ngành trọng yếu của tin học. Trí thông minh nhân tạo liên quan đến cách cư xử, sự học hỏi và khả năng thích ứng thông minh của máy móc. Công nghệ AI (Artificial Intelligence) hiện đang là công nghệ được quan tâm phát triển và ứng dụng bậc nhất hiện nay, được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực như nhận dạng khuôn mặt, xử lý giọng nói, kỹ thuật ước tính đám đông … đến các hệ thống an ninh, bảo mật, hay hệ thống pháp luật, chính phủ.

Những dự đoán về ứng dụng công nghệ AI trong nhiều lĩnh vực khác nhau, các nhà nghiên cứu, doanh nghiệp, khởi nghiệp và chính phủ có thể định hướng mục tiêu phát triển trong tương lai:

 Hỗ trợ hệ thống cổng thông tin chính phủ

Công nghệ trí tuệ nhân tạo AI có thể là chìa khóa để tiến tới việc cải tiến cải cách hành chính hiệu quả, triệt để, giúp thay đổi đáng kế và giải quyết nhiều vấn đề bất cập hiện nay về quản lý và điều hành của các cơ quan quản lý nhà nước các cấp. Điển hình là việc ứng dụng AI vào hệ thống chatbot (trả lời tự động) và trợ lý ảo tại các trung tâm hành chính. Điều này cho phép người dân truy vấn thông tin nhận được câu trả lời nhanh chóng, hiệu quả cũng như ngăn chặn tình trạng xếp hàng, chờ đợi như trước kia.

Với lượng dữ liệu khổng lồ lưu trữ trong cơ sở dữ liệu của chính phủ, AI có khả năng tổ chức và kết hợp nhiều bộ dữ liệu để rút ra thông tin, cũng như tóm tắt một loạt các dạng dữ liệu. Tuy nhiên để triển khai được tốt hiệu quả, vấn đề an ninh mạng và bảo mật thông tin cũng cần được hệ thống AI quan tâm và vá kín.

Nhận dạng khuôn mặt

Nhận diện khuôn mặt bằng AI là ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào việc xác minh đặc tính gương mặt, máy tính tự động xác định, nhận dạng một người nào đó từ một bức hình ảnh kỹ thuật số hoặc một khung hình trong video. Nhận diện khuôn mặt bằng công nghệ AI thuộc một nhánh của thị giác máy tính, mà thị giác máy tính tốt hơn rất nhiều so với mắt thường của con người. Một trong những cách xác định là dựa vào những điểm nút của khuôn mặt. Công nghệ AI có thể đo tới 80 điểm nút (khoảng cách giữa các điểm trên một khuôn mặt giúp cơ chế nhận dạng khuôn mặt (FR) trở nên dễ dàng hơn.

Công nghệ thông tin

Xử lý ngôn ngữ tự nhiên (Natural Language Processing - NLP): AI đã đạt được tiến bộ đáng kể trong việc hiểu và tạo ra ngôn ngữ tự nhiên. Điều này đã dẫn đến sự phát triển của các hệ thống chatbot, dịch thuật tự động, phân tích ý kiến, và các ứng dụng truy vấn thông tin dựa trên ngôn ngữ tự nhiên.

Thị giác máy tính (Computer Vision): AI đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong việc hiểu và xử lý hình ảnh và video. Các ứng dụng của thị giác máy tính trong ngành công nghệ thông tin bao gồm nhận dạng đối tượng, nhận dạng khuôn mặt, phân tích hình ảnh y tế và xe tự lái.

Học máy (Machine Learning - ML): ML là một lĩnh vực của AI nghiên cứu và xây dựng các mô hình và thuật toán cho máy tính để học và tự điều chỉnh từ dữ liệu. Trong ngành công nghệ thông tin, ML được sử dụng rộng rãi trong việc phân loại, nhận dạng, dự đoán và gợi ý. Ví dụ điển hình là các hệ thống nhận dạng giọng nói, nhận dạng khuôn mặt, và hệ thống gợi ý sản phẩm.

Tương tác người-máy (Human-Machine Interaction): AI đã giúp cải thiện tương tác giữa con người và máy tính thông qua giao diện người dùng tự nhiên như giọng nói, nhận diện cử chỉ và chatbot thông minh. Điều này mang lại trải nghiệm tương tác tiện lợi và tăng cường khả năng sử dụng của người dùng.

Tương lai của AI trong ngành công nghệ thông tin là rất sáng sủa và hứa hẹn.Dưới đây là một số xu hướng và tiềm năng của AI trong ngành công nghệ thông tin được thể hiện:

• Bảo mật và An ninh: AI có thể được sử dụng để phát hiện và ngăn chặn các hành vi độc hại và tấn công mạng. Các hệ thống AI có thể học và nhận biết các mô hình đáng ngờ hoặc không bình thường trong dữ liệu mạng, từ đó giúp ngăn chặn các cuộc tấn công và bảo vệ thông tin quan trọng.
• Tự động hóa quy trình công nghệ thông tin: AI có thể được sử dụng để tự động hóa các quy trình công nghệ thông tin phức tạp. Việc áp dụng AI trong tự động hóa công việc như triển khai hệ thống, quản lý dự án và quản lý dịch vụ có thể giúp tiết kiệm thời gian và tăng cường hiệu suất.
• Hỗ trợ khách hàng: AI có thể được sử dụng để cung cấp hỗ trợ và dịch vụ tự động cho khách hàng. Các Chatbot có thể trả lời các câu hỏi thường gặp, cung cấp hướng dẫn và giải đáp thắc mắc của khách hàng một cách tự động. Chatbot có thể được triển khai trên các trang web, ứng dụng di động và các nền tảng truyền thông xã hội.
• Phân tích tâm trạng khách hàng: AI có thể được sử dụng để phân tích tâm trạng và ý kiến của khách hàng dựa trên phản hồi và thông tin từ các nguồn như email, trang web, mạng xã hội, và cuộc trò chuyện. Điều này giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về ý kiến và nhu cầu của khách hàng để cung cấp dịch vụ tốt hơn.
• Tư vấn sản phẩm và dịch vụ: AI có thể cung cấp tư vấn và gợi ý sản phẩm và dịch vụ cho khách hàng dựa trên thông tin cá nhân và lịch sử mua hàng. Hệ thống AI có thể phân tích dữ liệu khách hàng để đưa ra các đề xuất phù hợp và tăng cường trải nghiệm mua sắm.

Một con Robot mang trên mình công nghệ AI làm việc không biết mệt, không cần nghỉ ngơi, không bệnh hoạn ốm đau, không cần người khác quan tâm hay giúp đỡ. Và đặc biệt là AI đó vẫn luôn tự học và không ngừng nâng cấp trí tuệ của nhân loại. Công nghệ AI đã mang lại thành công lớn trong các ngành công nghiệp khác nhau, tuy nhiên đỉnh cao phát triển của nó vẫn chưa đến. Với xu thế phát triển công nghệ và ứng dụng trong đời sống xã hội đang thay đổi không ngừng, công nghệ AI đang là điểm đến nhiều hơn nữa của đa số các nhà khoa học trong tương lai.