QS là gì? – Tổng quan về nghề Kỹ sư Dự toán (Quantity Surveyor)

Định nghĩa "QS là gì" một cách dễ hiểu

QS là gì? QS (Quantity Surveyor) hay Kỹ sư Dự toán là chuyên gia chịu trách nhiệm quản lý và kiểm soát chi phí trong suốt quá trình thực hiện dự án xây dựng. Họ đóng vai trò như "kế toán của ngành xây dựng", tính toán và theo dõi mọi chi phí từ giai đoạn lên ý tưởng ban đầu đến khi hoàn thành công trình.

Trong tiếng Việt, QS còn được gọi là Kỹ sư Định giá, Kỹ sư Dự toán hay Kỹ sư Bóc tách khối lượng. Vị trí này đã trở thành một mắt xích quan trọng không thể thiếu trong bất kỳ dự án xây dựng nào, từ những công trình dân dụng nhỏ đến các dự án hạ tầng quy mô lớn.

Nhờ sự chính xác trong tính toán chi phí và kiểm soát ngân sách, QS giúp đảm bảo dự án hoàn thành trong khả năng tài chính của chủ đầu tư, đồng thời tối ưu hóa hiệu quả sử dụng nguồn lực.

QS là gì? QS (Quantity Surveyor) hay Kỹ sư Dự toán là chuyên gia chịu trách nhiệm quản lý và kiểm soát chi phí 

Phân biệt QS với các vị trí khác trong ngành xây dựng

QS có vai trò đặc thù riêng so với các vị trí khác trong ngành xây dựng. Sự khác biệt này thể hiện ở phạm vi công việc và trách nhiệm:

• QS vs Project Manager (Quản lý Dự án): Trong khi PM quản lý toàn bộ dự án từ lịch trình, nhân sự đến mục tiêu chung, QS tập trung chính vào khía cạnh tài chính và chi phí.
• QS vs Site Engineer (Kỹ sư Công trường): Site Engineer giám sát trực tiếp công việc thi công tại hiện trường, đảm bảo chất lượng kỹ thuật, còn QS chủ yếu làm việc với số liệu, bản vẽ và hợp đồng.
• QS vs Cost Controller (Kiểm soát Chi phí): Tuy có điểm giao thoa, nhưng Cost Controller thường tập trung vào kiểm soát chi phí trong quá trình thi công, trong khi QS đảm nhiệm cả quá trình từ dự toán ban đầu đến quyết toán cuối cùng.
• QS vs Estimator (Kỹ sư Ước tính): Estimator thường chỉ tham gia giai đoạn ước tính chi phí ban đầu, trong khi QS theo sát dự án từ đầu đến cuối, chịu trách nhiệm cả về hợp đồng và thanh toán.

Bạn đọc tham khảo thêm: 

IT Comtor là gì? Nghề "hot" cho người giỏi tiếng Nhật, mê công nghệ

IT Service Desk là gì? Lộ trình, kỹ năng và mức lương cập nhật 2025

Công việc của một Kỹ sư Dự toán gồm những gì?

Vai trò trong từng giai đoạn của dự án xây dựng

QS tham gia vào mọi giai đoạn của dự án xây dựng, với các nhiệm vụ khác nhau tùy theo tiến độ công việc:

Giai đoạn trước thi công:

Đây là thời điểm QS đóng vai trò quan trọng trong việc hoạch định tài chính cho dự án. Họ thực hiện bóc tách khối lượng từ bản vẽ thiết kế, phân tích các thông số kỹ thuật để lập dự toán chi tiết. QS cũng tham gia vào quá trình đấu thầu, giúp chủ đầu tư đánh giá các hồ sơ dự thầu một cách khách quan hoặc hỗ trợ nhà thầu chuẩn bị hồ sơ thầu cạnh tranh. Ngoài ra, họ còn góp phần soạn thảo các điều khoản hợp đồng liên quan đến chi phí và thanh toán.

Trong quá trình thi công:

Khi dự án bắt đầu được triển khai, QS chịu trách nhiệm theo dõi tiến độ thanh toán, kiểm soát chi phí phát sinh và đánh giá tác động của mọi thay đổi thiết kế đến ngân sách chung. Họ chuẩn bị báo cáo tài chính định kỳ, giám sát các yêu cầu biến đổi và đàm phán chi phí phát sinh với các bên liên quan. QS còn đóng vai trò trung gian giữa chủ đầu tư và nhà thầu trong việc giải quyết các vấn đề tài chính phát sinh.

Sau khi thi công:

Khi dự án hoàn thành, QS tiến hành quyết toán cuối cùng, xác nhận khối lượng thực tế đã thi công và chi phí tương ứng. Họ cũng tham gia vào quá trình nghiệm thu, lập hồ sơ hoàn công và xử lý các khiếu nại về tài chính nếu có. Bên cạnh đó, QS còn lập báo cáo phân tích chi phí, rút kinh nghiệm cho các dự án sau.

QS tham gia vào mọi giai đoạn của dự án xây dựng, với các nhiệm vụ khác nhau tùy theo tiến độ công việc

Bảng mô tả công việc cụ thể

Dưới đây là bảng mô tả chi tiết về các công việc chính mà một QS phải đảm nhiệm trong quá trình thực hiện dự án:

Tố chất và kỹ năng cần có để làm nghề QS

Kỹ năng chuyên môn

Để trở thành một QS chuyên nghiệp, bạn cần trang bị những kỹ năng chuyên môn vững chắc. Đây là nền tảng giúp bạn thực hiện công việc một cách chính xác và hiệu quả:

• Kiến thức về kỹ thuật xây dựng: Hiểu rõ các phương pháp thi công, vật liệu xây dựng và tiêu chuẩn kỹ thuật trong ngành.
• Khả năng đọc hiểu bản vẽ: Nắm vững cách đọc và phân tích các loại bản vẽ kiến trúc, kết cấu, M&E.
• Kỹ năng bóc tách khối lượng: Thành thạo trong việc xác định chính xác số lượng vật liệu, nhân công từ hồ sơ thiết kế.
• Kiến thức về định mức, đơn giá: Cập nhật liên tục về giá cả thị trường và các định mức xây dựng.
• Kỹ năng sử dụng phần mềm chuyên dụng: Thông thạo các phần mềm như:
• AutoCAD để đọc và kiểm tra bản vẽ
• Excel nâng cao cho tính toán và phân tích
• Phần mềm dự toán chuyên dụng như Cubicost, G8, DUTOwin...
• Hiểu biết về hợp đồng xây dựng: Nắm vững các điều khoản pháp lý và quy định trong hợp đồng xây dựng.

Để trở thành một QS chuyên nghiệp, bạn cần trang bị những kỹ năng chuyên môn vững chắc

Kỹ năng mềm và tư duy

Ngoài kiến thức chuyên môn, một QS xuất sắc còn cần có những kỹ năng mềm và tư duy phù hợp. Đây chính là yếu tố giúp bạn nổi bật và thăng tiến trong sự nghiệp:

Một QS thành công cần có khả năng giao tiếp rõ ràng, súc tích để truyền đạt những vấn đề phức tạp về tài chính cho các bên liên quan. Đồng thời, kỹ năng thương lượng và đàm phán cũng rất quan trọng khi phải giải quyết các tranh chấp về chi phí hoặc thương thảo với nhà thầu phụ.

• Tư duy phân tích: Khả năng phân tích số liệu, nhận diện mẫu hình và đưa ra kết luận từ dữ liệu.
• Tính chính xác và cẩn thận: Chú ý đến từng chi tiết nhỏ, tránh sai sót trong tính toán.
• Khả năng làm việc dưới áp lực: Đáp ứng các thời hạn báo cáo gấp và xử lý các tình huống khẩn cấp.
• Kỹ năng quản lý thời gian: Sắp xếp công việc theo thứ tự ưu tiên và hoàn thành đúng hạn.
• Tư duy hệ thống: Nhìn nhận vấn đề một cách toàn diện, hiểu rõ mối quan hệ giữa các yếu tố.

QS làm việc ở đâu? Cơ hội nghề nghiệp và môi trường làm việc

Các nơi làm việc phổ biến của QS

QS có thể làm việc trong nhiều môi trường khác nhau trong ngành xây dựng. Mỗi môi trường đều mang đến những cơ hội và thách thức riêng biệt:

• Công ty tư vấn thiết kế và quản lý dự án: Đây là nơi QS làm việc cho bên tư vấn, hỗ trợ chủ đầu tư trong việc lập dự toán, kiểm soát chi phí và quản lý hợp đồng.
• Công ty xây dựng và nhà thầu: Tại đây, QS đại diện cho bên nhà thầu, phụ trách việc lập hồ sơ dự thầu, theo dõi chi phí thực hiện và chuẩn bị hồ sơ thanh toán.
• Chủ đầu tư và ban quản lý dự án: QS làm việc trực tiếp cho chủ đầu tư, giúp họ giám sát và kiểm soát chi phí dự án từ khâu thiết kế đến hoàn thiện.
• Công ty bảo hiểm và ngân hàng: Đánh giá rủi ro tài chính và giá trị của các dự án xây dựng để phục vụ cho việc bảo hiểm hoặc cấp vốn.
• Cơ quan chính phủ và đơn vị quản lý nhà nước: Tham gia vào việc lập quy hoạch, kiểm tra và phê duyệt dự toán các công trình công cộng.
• Công ty đầu tư bất động sản: Phân tích chi phí và lợi nhuận của các dự án bất động sản, hỗ trợ ra quyết định đầu tư.

QS có thể làm việc trong nhiều môi trường khác nhau trong ngành xây dựng

Cơ hội nghề nghiệp và lộ trình thăng tiến

Nghề QS mang đến lộ trình phát triển sự nghiệp rõ ràng và nhiều cơ hội thăng tiến. Một kỹ sư mới vào nghề thường bắt đầu từ vị trí Junior QS, tập trung vào việc học hỏi và hỗ trợ các công việc bóc tách khối lượng cơ bản. Sau 3-5 năm, họ có thể thăng tiến lên vị trí Senior QS với khả năng độc lập quản lý các hạng mục hoặc dự án nhỏ.

Với kinh nghiệm trên 5 năm, một QS có thể phát triển theo nhiều hướng khác nhau như trở thành QS Manager chịu trách nhiệm quản lý một nhóm QS, hoặc chuyển sang vị trí Contract Manager tập trung vào quản lý hợp đồng. Những vị trí cao hơn có thể là Commercial Director hoặc thậm chí là Project Director phụ trách toàn bộ khía cạnh tài chính của dự án.

Nhu cầu về QS đang tăng cao tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, đặc biệt là ở các dự án hạ tầng quy mô lớn và các khu đô thị mới. Đây cũng là nghề có nhiều cơ hội làm việc quốc tế, đặc biệt tại các nước như Singapore, Malaysia, UAE hay các quốc gia châu Âu.

Mức lương và tiềm năng thu nhập của nghề QS

Mức lương theo kinh nghiệm

Thu nhập của QS phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kinh nghiệm, quy mô dự án và vị trí địa lý. Dưới đây là bảng tham khảo mức lương trung bình của nghề QS tại Việt Nam:

Các yếu tố ảnh hưởng đến thu nhập

Mức lương của một QS không chỉ phụ thuộc vào số năm kinh nghiệm mà còn bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác:

• Trình độ chuyên môn và chứng chỉ: Những QS có chứng chỉ quốc tế như RICS (Royal Institution of Chartered Surveyors) thường nhận được mức lương cao hơn.
• Quy mô và tính chất dự án: Làm việc trong các dự án lớn, phức tạp hoặc có yếu tố quốc tế thường mang lại thu nhập cao hơn.
• Loại hình công ty: Các tập đoàn đa quốc gia hoặc công ty tư vấn quốc tế thường trả lương cao hơn so với các công ty trong nước.
• Vị trí địa lý: Mức lương ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM cao hơn so với các tỉnh thành khác.
• Kỹ năng bổ sung: Khả năng ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh, cùng với kỹ năng sử dụng phần mềm chuyên dụng có thể giúp tăng mức lương.
• Thị trường quốc tế: QS làm việc ở nước ngoài như Singapore, Hong Kong, UAE có thể nhận mức lương gấp 2-3 lần so với làm việc tại Việt Nam.

Kết luận

Như vậy, bài viết trên đã giúp bản hiểu rõ QS là gì? Với vai trò quan trọng trong việc quản lý chi phí và đảm bảo hiệu quả tài chính cho dự án, QS ngày càng được đánh giá cao. Devwork tin rằng, nghề QS không chỉ mang đến cơ hội phát triển chuyên môn mà còn hứa hẹn mức thu nhập hấp dẫn.