Architect là gì?

Architect là những người có tầm nhìn tổng thể, kết hợp giữa hiểu biết sâu rộng về công nghệ và nhu cầu kinh doanh để tạo ra các giải pháp bền vững. Họ chịu trách nhiệm thiết kế "bản vẽ" cho toàn bộ hệ thống công nghệ - từ phần mềm đến cơ sở hạ tầng - đảm bảo rằng mọi thành phần hoạt động hài hòa với nhau. 

Tương tự như kiến trúc sư xây dựng cần cân nhắc đến độ bền, thẩm mỹ và công năng của công trình, architect trong IT phải cân nhắc đến hiệu suất, bảo mật, khả năng mở rộng và chi phí của hệ thống công nghệ.

Các nhánh phổ biến của "Architect" trong lĩnh vực công nghệ

Trong thế giới công nghệ, vai trò architect được phân chia thành nhiều chuyên ngành khác nhau, mỗi chuyên ngành đều có phạm vi và trọng tâm riêng:

• Software Architect: Tập trung vào thiết kế và cấu trúc của các hệ thống phần mềm cụ thể
• Solution Architect: Chuyên thiết kế giải pháp tổng thể đáp ứng nhu cầu kinh doanh, kết hợp nhiều hệ thống và công nghệ
• Technical Architect: Đi sâu vào các chi tiết kỹ thuật và đưa ra quyết định cụ thể về công nghệ
• Enterprise Architect: Nhìn nhận toàn cảnh chiến lược công nghệ của doanh nghiệp, đảm bảo sự phù hợp giữa IT và mục tiêu kinh doanh dài hạn.

Trong thế giới công nghệ, vai trò architect được phân chia thành nhiều chuyên ngành khác nhau

Software Architect là gì?

Vai trò và nhiệm vụ chính

Software architect là gì? Đây là người chịu trách nhiệm thiết kế kiến trúc tổng thể cho một hệ thống phần mềm cụ thể. Họ là người vẽ nên "bản thiết kế tổng thể" cho ngôi nhà phần mềm, quyết định cách các thành phần khác nhau sẽ tương tác với nhau, lựa chọn công nghệ phù hợp và đảm bảo tuân thủ các nguyên tắc thiết kế.

Software architect không chỉ quan tâm đến việc phần mềm có hoạt động đúng hay không, mà còn đảm bảo hệ thống có thể:

• Mở rộng quy mô khi nhu cầu tăng
• Dễ dàng bảo trì và nâng cấp
• Ổn định và đáng tin cậy
• Bảo mật thông tin
• Hiệu quả về mặt hiệu suất và chi phí

Họ phải có tầm nhìn dài hạn, hiểu rằng code viết hôm nay có thể tồn tại và cần được bảo trì trong nhiều năm tới. Đồng thời, software architect còn đóng vai trò cầu nối giữa đội ngũ phát triển và các bên liên quan, đảm bảo giải pháp kỹ thuật đáp ứng được yêu cầu kinh doanh.

Kỹ năng và kiến thức cần có

Để trở thành một software architect thành công, bạn cần trang bị cho mình nhiều kỹ năng và kiến thức đa dạng:

• Kiến thức sâu về design patterns và architectural patterns, hiểu rõ khi nào nên áp dụng mỗi pattern
• Hiểu biết toàn diện về hệ thống phân tán, microservices, cloud computing và các công nghệ hiện đại
• Kinh nghiệm với nhiều ngôn ngữ lập trình, framework và công nghệ
• Khả năng đánh giá rủi ro và đưa ra các quyết định tradeoff hợp lý
• Tư duy chiến lược và khả năng nhìn xa trông rộng
• Kỹ năng lãnh đạo kỹ thuật, truyền đạt tầm nhìn và hướng dẫn team
• Khả năng giao tiếp xuất sắc, biết cách diễn giải vấn đề kỹ thuật phức tạp cho nhiều đối tượng khác nhau.

Software architect là người chịu trách nhiệm thiết kế kiến trúc tổng thể cho một hệ thống phần mềm cụ thể

Bạn đọc tham khảo thêm: 

ASP là gì? Tìm hiểu chi tiết ưu nhược điểm và ứng dụng thực tế về ASP 

CSS Là Gì? 6 Điều Cần Biết Để Làm Chủ Phong Cách Website

Vị trí trong quy trình phát triển phần mềm

Software architect đóng vai trò then chốt trong quy trình phát triển phần mềm. Họ tham gia từ giai đoạn đầu của dự án, làm việc với Product Owner và các bên liên quan để hiểu rõ yêu cầu, sau đó thiết kế kiến trúc tổng thể trước khi coding bắt đầu.

Trong quá trình phát triển, software architect thường xuyên làm việc với đội ngũ developer để đảm bảo mọi người hiểu và tuân thủ các nguyên tắc thiết kế đã định. Họ cũng là người review code, giải quyết các vấn đề kỹ thuật phức tạp và điều chỉnh kiến trúc khi cần thiết.

Khi dự án tiến triển, software architect thường cập nhật tài liệu kỹ thuật, quản lý rủi ro kỹ thuật và đảm bảo chất lượng của sản phẩm cuối cùng. Họ là người giữ cho dự án đi đúng hướng về mặt kỹ thuật và đảm bảo đội ngũ không "phạm sai lầm chết người" trong thiết kế.

Solution Architect là gì?

Solution Architect khác gì Software Architect?

Solution architect là gì và điều gì làm họ khác biệt? Trong khi software architect tập trung vào kiến trúc của một phần mềm cụ thể, solution architect có tầm nhìn rộng hơn, họ thiết kế giải pháp tổng thể để giải quyết các bài toán kinh doanh phức tạp.

Solution architect là người tìm ra cách kết hợp nhiều hệ thống, công nghệ và quy trình lại với nhau để tạo thành một giải pháp hoàn chỉnh. Họ phải hiểu rõ mục tiêu kinh doanh và đảm bảo giải pháp công nghệ phù hợp với chiến lược tổng thể của doanh nghiệp.

Nếu software architect là người thiết kế một ngôi nhà, thì solution architect là người quy hoạch cả khu đô thị, quyết định cách bố trí các ngôi nhà, đường sá, hệ thống điện nước và các dịch vụ công cộng sao cho mọi thứ hoạt động hài hòa cùng nhau.

Phạm vi công việc của solution architect không chỉ giới hạn ở phần mềm, mà còn bao gồm cả phần cứng, mạng, bảo mật, và đôi khi cả quy trình kinh doanh. Họ thường cần cân nhắc các yếu tố như chi phí, thời gian triển khai, khả năng mở rộng, và sự phù hợp với hệ thống hiện có.

Solution architect là người tìm ra cách kết hợp nhiều hệ thống, công nghệ và quy trình lại với nhau 

Trách nhiệm chính của Solution Architect

Solution architect đảm nhận nhiều trách nhiệm quan trọng trong quá trình phát triển và triển khai giải pháp:

• Phân tích sâu sắc yêu cầu của doanh nghiệp, hiểu rõ vấn đề cần giải quyết
• Đánh giá hệ thống hiện có và xác định những thay đổi cần thiết
• Đưa ra giải pháp tổng thể, bao gồm cả chiến lược triển khai và lộ trình di chuyển
• Lựa chọn công nghệ phù hợp, cân nhắc các yếu tố như chi phí, hiệu suất, bảo mật và khả năng mở rộng
• Tư vấn về rủi ro kỹ thuật và đề xuất phương án giảm thiểu
• Phối hợp giữa các bên liên quan, từ đội ngũ kỹ thuật đến người dùng cuối
• Đảm bảo giải pháp đáp ứng yêu cầu về tuân thủ và quản trị

Solution architect là người đứng giữa thế giới kinh doanh và công nghệ, chuyển dịch yêu cầu kinh doanh thành các giải pháp kỹ thuật khả thi và hiệu quả.

Technical Architect là gì?

Mô tả công việc

Technical architect là gì? Đây là chuyên gia đi sâu vào chi tiết kỹ thuật của hệ thống. Nếu solution architect vạch ra chiến lược tổng thể và software architect thiết kế bản vẽ, thì technical architect là người đảm bảo mọi chi tiết kỹ thuật được thực hiện đúng đắn.

Technical architect thường chuyên sâu vào một lĩnh vực công nghệ cụ thể như cơ sở dữ liệu, cloud infrastructure, bảo mật, hoặc front-end. Họ đưa ra các quyết định kỹ thuật chi tiết, lựa chọn công cụ và framework phù hợp, và đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật.

Họ không chỉ đưa ra quyết định, mà còn làm việc chặt chẽ với đội ngũ phát triển để đảm bảo mọi người hiểu và thực hiện đúng các quyết định đó. Technical architect thường dành nhiều thời gian hơn cho code so với các loại architect khác, và họ có thể tham gia trực tiếp vào việc giải quyết các vấn đề kỹ thuật phức tạp.

Vai trò trong đội phát triển

Technical architect đóng vai trò then chốt trong đội phát triển, với nhiều trách nhiệm cụ thể:

• Review code một cách chặt chẽ, đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn và best practices
• Thiết kế giải pháp chi tiết cho các module kỹ thuật phức tạp
• Đưa ra quyết định về công nghệ và công cụ ở cấp độ thực thi
• Hướng dẫn và đào tạo team phát triển về các công nghệ và kỹ thuật mới
• Giải quyết các vấn đề kỹ thuật phức tạp, đặc biệt là những vấn đề liên quan đến hiệu suất, bảo mật và khả năng mở rộng
• Tham gia vào các cuộc thảo luận về kiến trúc và đóng góp ý kiến chuyên môn
• Đảm bảo tính nhất quán về mặt kỹ thuật giữa các thành phần của hệ thống

Technical architect là "vị cứu tinh" khi đội phát triển gặp phải những thách thức kỹ thuật khó khăn. Họ không chỉ đưa ra giải pháp, mà còn giải thích lý do đằng sau các quyết định kỹ thuật để giúp team phát triển tốt hơn.

So sánh giữa Software Architect, Solution Architect và Technical Architect

Hiểu rõ sự khác biệt giữa ba vai trò architect này là điều cần thiết nếu bạn đang định hướng nghề nghiệp trong lĩnh vực công nghệ thông tin hoặc cần tuyển dụng người phù hợp cho tổ chức của mình.

Bảng so sánh chi tiết

Dưới đây là bảng so sánh toàn diện giữa ba vai trò architect chính trong công nghệ thông tin:

Nên chọn vai trò nào?

Việc lựa chọn hướng đi nào trong sự nghiệp architect phụ thuộc vào kỹ năng, sở thích và mục tiêu nghề nghiệp của bạn:

Nếu bạn yêu thích thiết kế hệ thống phần mềm và muốn tập trung vào việc tạo ra kiến trúc bền vững, khả năng mở rộng, vai trò Software Architect có thể phù hợp với bạn. Đây là lựa chọn tuyệt vời cho những người có nền tảng lập trình vững chắc và đam mê tìm hiểu các mẫu thiết kế, nguyên tắc SOLID và cách tổ chức code hiệu quả.

Nếu bạn giỏi kết nối giữa kỹ thuật và kinh doanh, thích nhìn bức tranh tổng thể và giải quyết các vấn đề phức tạp, Solution Architect có thể là con đường lý tưởng. Vai trò này phù hợp với những người có kiến thức rộng về nhiều công nghệ và khả năng giao tiếp xuất sắc với các bên liên quan không thuộc lĩnh vực kỹ thuật.

Nếu bạn đam mê đi sâu vào chi tiết kỹ thuật, thích giải quyết các vấn đề phức tạp và có chuyên môn sâu trong một lĩnh vực cụ thể, hãy cân nhắc trở thành Technical Architect. Đây là lựa chọn tốt cho những người muốn vẫn gắn bó chặt chẽ với code nhưng cũng muốn có tầm ảnh hưởng lớn hơn trong các quyết định kỹ thuật.

Dù lựa chọn hướng đi nào, tất cả các vai trò architect đều đòi hỏi sự học hỏi liên tục, khả năng thích ứng với công nghệ mới và kỹ năng giao tiếp tốt.

Kết luận

Architect là gì? Dù là software architect, solution architect hay technical architect, họ đều là những chuyên gia thiết kế và định hình hệ thống công nghệ. Mỗi vai trò có trọng tâm và phạm vi khác nhau, nhưng đều đóng góp quan trọng vào thành công của dự án công nghệ. Hiểu rõ sự khác biệt giữa các vai trò này sẽ giúp bạn định hướng nghề nghiệp hoặc tuyển dụng đúng người cho tổ chức của mình.